روش های لاغری
بهتر است کاهش وزن از طریق یک رژیم سالم و فعالیت ورزشی منظم باشد، اما برخی از افراد به دلیل محدودیتهای جسمی قادر به انجام فعالیتهای ورزشی نیستند و گروهی هم برای کاهش دریافت کالری نیاز به کمک بیشتری دارند. اگر شما از آن دستهاید که به نظر نمیرسد به تنهایی بتوانند وزن خود را کم کنند و در عین حال وزن بیش از حد باعث مشکلات در سلامتی شما شده است، شاید دارو یا جراحی بتواند به شما کمک کنند. داروهای مجاز برای کاهش وزن، فقها برای افرادی است که IBM آنها ۳۰ یا بالاتر است، یا BMI آنها ۲۷ یا بیشتر است و از نظر سلامتی هم مشکل دارند، اما سایر افرادی که قصد کاهش تنها چند کیلوگرم دارند یا برای مقاصد زیبایی وزن کم میکنند قبایل از این ترکیبات استفاده کنند. اگر بیش از حد چاق هستید گام بعدی میتواند جراحی باشد.
داروها
داروهای مجاز برای کاهش وزن، در موارد اضافه وزن متوسط یا در افراد چاقی که سلامتی آنها به خاطر وزن زیاد به خطر افتاده و در برنامه کنترل وزن که تأکید آن بر تغذیه سالم و فعالیت بدنی است ثبتنام کردهاند به کار میروند. البته این داروها باید تنها به عنوان یک ابزار کمکی برای ایجاد تغییر در رژیم غذایی در نظر گرفته شوند، نه به عنوان راه حل این مشکل. چنانچه شما از آن دسته افرادی هستید که ممکن است از این داروها بهره ببرید، احتمالاً به مصرف مادامالعمر آن نیاز خواهید داشت. بسیاری از تحقیقات حاکی از این واقعیت هستند که وقتی مصرف این داروها قطع میشود، قسمت عمده یا کل اضافه وزن دوباره برمیگردد. معمای مربوط به مصرف نامحدود این دارو آن است که اکثر داروهای رایج، آنقدر جدیدند که هیچ گونه اطلاعی از اثرات جانبی احتمالی آنها در درازمدت در دست نیست. گاهی اگرچه شما نامزد دریافت داروهای کاهش وزن میشوید ولی ممکن است این داروها بر روی شما تأثیری نداشته باشند. مطالعات حاکی از آن است که اگر کاهش وزن شما در نتیجه مصرف یک داروی خاص در ماه اول حداقل ۴ پوند (حدود ۲ کیلوگرم) نباشد، به احتمال قوی آن دارو برای شما سودی نخواهد داشت. داروهای کاهش وزن عبارتند از: سیبوترامین
سیبوترامین (مریدیا) در شما احساس سیری زودرس ایجاد میکند. هرچند به کمک این دارو میتوانید کاهش وزنی بیش از رژیم غذایی یا ورزش به تنهایی به دست آورید، اما آن را با یک قرص جادویی اشتباه نگیرید، در یک مطالعه یک ساله بر روی مصرفکنندگان سیبوترامین معلوم شد که کاهش وزن حاصل از آن در مقایسه با افرادی که از رژیمهای کمکالری استفاده میکردند یا قرصهای پلاسیو (قرصهایی شبیه سیبوترامین ولی غیرواقعی) میخوردند به طور متوسط فقط ۷ تا ۱۰ پوند (حدود ۳/۵ الی ۵ کیلوگرم) بیشتر بود. عوارض جانبی این داروها میتواند شامل: افزایش فشارخون، سردرد، خشکی دهان، یبوست و بیخوابی باشد. اورلیستات
اورلیستات (زنیکال)، با بلوک کردن آنزیم لیپاز در دستگاه گوارش، جذب چربی را مهار میکند. لیپاز چربی را تجزیه میکند بهگونهای که بدن بتواند آن را جذب کند. اورلیستات قادر است از جذب حداکثر ۳۰ درصد چربی جلوگیری کند. چربی جذب نشده از طریق مدفوع دفع میشود. اورلیستات ممکن است با بیرغبت کردن شما از خوردن چربی نیز به کاهش وزن کمک کند. اثرات جانبی این دارو عبارتند از: اجابت مزاج مکرر و روغنی، متوسط کاهش وزن حاصل از اورلیستات خیلی زیاد نیست و مشابه سیبوترامین است. از آنجایی که اورلیستات جلوی جذب برخی از مواد مغذی مثل ویتامینهای محلول در چربی را میگیرد، احتمال دارد که پزشک معالج شما مصرف یک مولتیویتامین را هم توصیه کند. جراحی
عموماً گزینه جراحی برای کاهش وزن به افرادی مربوط میشود که بسیار سنگینوزن هستند و در نتیجه سلامتی آنها به مخاطره افتاده است. پیش از اقدام به جراحی اطمینان حاصل کنید که همه تلاشهای دیگر از جمله: تلاش برای ورزش کردن، تغییر عادات غذایی و اصلاح فاکتورهایی در سبک زندگی که باعث این افزایش وزن شدهاند را قبلاً آزمودهاید، اگر برنامهای برای جراحی دارید، بدانید که موفقیت این عمل تا اندازهای بستگی به تعهد شما در پیروی و تبعیت دقیق از راهکارهای ارایه شده در رابطه با ورزش و گزینههای غذایی دارد. یک جراح شما را به عنوان نامزد عمل ارزیابی میکند. جراحی زمانی در نظر گرفته میشود که شاخص توده بدن شما (BMI) بالای ۴۰ باشد یا سلامت شما به سبب وزن زیاد به مخاطره افتاده باشد. افراد نامزد جراحی معمولاً توسط گروهی از متخصصان از جمله: یک متخصص داخلی، یک رژیم درمانگر و یک روانشناس مورد ارزیابی قرار میگیرند. از دهه ۱۹۵۰ که اولین عمل جراحی برای درمان چاقی صورت گرفت تاکنون تکنیکهای متعددی برای دستیابی به کاهش وزن مورد استفاده قرار گرفتهاند. امروزه رایجترین این عملها را یکی از دو روش ترمیم منگنهای (vertical banded gastroplasty) یا بای پس معده (gastric bypass) تشکیل میدهند. ترمیم منگنهای معده یا گاستروپلاستی عمودی
در گاستروپلاستی عمودی به منظور ایجاد کیسه کوچکی در بالای معده شما، یعنی جایی که غذا از مری وارد معده میشود، از منگنههای ویژهای استفاده میشود. به کمک یک ماشین دوخت جراحی، جراح مربوطه معده شما را به بخش فوقانی و تحتانی تقسیم میکند. کیسه فوقانی کوچک است و محتویات خود را به کیسه تحتانی (که مابقی معده است) تخلیه میکند. انتهای کیسه فوقانی یعنی محل تخلیه به قسمت تحتانی به قسمت تحتانی سوراخی به اندازه یک سکه ده سنتی وجود دارد که دور آن یک نوار پلاستیکی غیرقابل اتساع قرار میگیرد. کار گذاشتن این نوار پلاستیکی بین دو بخش فوقانی و تحتانی مانع از اتساع این دریچه میشود. در آغاز، کیسه فوقانی قادر به تحمل ۱ یا ۲ اونس (۳۰ تا ۶۰ میلیلیتر) غذاست، ولی بعدها ظرفیت آن به چند اونس هم افزایش مییابد. پس از عمل، شما دیگر قادر نخواهید بود در هر وعده مقدار زیادی غذا بخورید، زیرا در آن صورت دچار ناراحتی و تهوع میشوید. بای پس معده
بای پس معده نوعی عمل جراحی است که اغلب برای کاهش وزن پیشنهاد میشود. در این عمل جراح قسمت بالای معده شما را کلاً میدوزد و یک کیسه کوچک در آن بالا درست میکند. سپس روده باریک را قطع کرده و بخشی از آن را مستقیماً بر روی کیسه ایجاد شده در بالای معده بخیه میزند. با این کار غذایی که میخورید قسمت عمده معده و بخش ابتدایی روده باریک را میان بر میزند و غذا به بخش میانی روده باریک میریزد و بدین ترتیب کالری محدود میشود. در این عمل با یک تیر دو نشان زده میشود. یعنی هم در مقدار غذایی که میخورید و هم جذب کالری در بدن کاهش مییابد. اگرچه غذا هرگز وارد بخش تحتانی معده شما نمیشود اما این عضو به ترشح شیرههای گوارشی ادامه میدهد که به داخل روده باریک میریزند. به نظر میرسد این عمل مؤثرتر از سایر روشهای کاهش وزن باشد. چنانچه این عمل به خوبی انجام گیرد، میتواند بهبود چشمگیری در وضع سلامتی و وزن افراد در پی داشته باشد. در ۱ تا ۲ سال اول پس از این عمل، اکثر افراد ۵۰ الی ۶۰ درصد وزن اضافی خود را از دست میدهند. عموماً در افرادی که پس از جراحی به توصیههای مربوط به رژیم غذایی و برنامههای ورزشی عمل میکنند، بخش عمدهای از این وزن برای همیشه پایین میماند. با همه این اوصاف این گونه جراحیها هم عوارض جانبی خاص خود را دارند. کاهش سریع وزن میتواند به خستگی، خشکی پوست و ریزش موقتی مو منجر شود. در محل برش جراحی ممکن است یک فتق یا سستی پدیدار شود که در مواردی نیاز به عمل ترمیمی دارد. به علاوه چنانچه شما خیلی زیاد یا خیلی سریع غذا بخورید ممکن است دچار تهوع، استفراغ، تعریق و لرز شوید که به این حالت سندرم دامپینگ گفته میشود. البته به مرور زمان غذای بیشتری را تحمل خواهید کرد. جراحیهایی که برای کاهش وزن انجام میگیرند، معجزه نمیکنند، به عبارتی اگرچه شما میتوانید انتظار داشته باشید که وزن کم کنید و آن را پایین نگه دارید ولی باز لازم است از غذای سالم استفاده کنید و ورزش و تحرک را از یاد نبرید.