فوریت های دیابتی
افراد مبتلا به دیابت ممکن است دچار فوریت های مختلفی بشوند. از جمله این فوریت ها می توان به شوک انسولین، کما در نتیجۀ افزایش اسیدهای خون و کما در نتیجۀ بالا رفتن قندخون اشاره کرد.
شوک انسولین
شوک انسولین را گاهی واکنش انسولین یا کاهش قندخون (هیپوگلیسمی) هم می‌گویند. این عارضه ناشی از انسولین بیش از حد و قند (گلوکز) بسیار پایین در خون می باشد. کاهش قند خون در میان بیماران دیابتی تحت درمان با انسولین شایع تر است. به ندرت در افرادی که ظاهراً دیابت ندارند هم ممکن است افت قند خون مشاهده شود.علایم و نشانه های آن متغیرند، امّا ممکن است شامل: عصبانیت، گرسنگی، احساس دلشوره یا گیجی و منگی ، پوست سرد و خیس ، تعریق شدید، بیهوشی یا تشنج باشند.این پیشرفت علایم و نشانه ها ممکن است در کمتر از یک ساعت رخ دهد.در افراد دیابتی تحت درمان با انسولین قندخون ممکن است به چند دلیل کاهش پیدا کند، بعضی از شایعترین آنها عبارتند از :
- نخوردن یک وعده غذا
- ورزش طولانی یا سنگینی تر از حد معمول
- تنظیم نکردن میزان دارو با تغییرات قندخون
درمان
هنگامی که مطمئن شدید مشکل بیمار، مشکل بیمار، شوک انسولین است، در صورت امکان به او نوعی کربوهیدرات یا قند بدهید (مثلاً یک لیوان آب قند) آب میوه ها ، آب نبات ، یا نوشیدنی های غیرالکلی شیرین (نوشابه ها ) مؤثر واقع می شوند. فرد دچار شوک ممکن است به شدت و با سرسختی از خوردن غذا امتناع کند، زیرا افت قند خون باعث گیجی اختلال حواس در او شده است.اگر بیمار استفراغ کرد، چند دقیقه صبر کنید و سپس مقدار کمی مواد قندی را با احتیاط به او بخورانید، اگر مریض قادر به همکاری در بلغ مواد خوراکی نیست، میتوانید یک قاشق مرباخوری شربت (آب قند) را هر چند دقیقه در گوشه لپش تخلیه کنید. اغلب ۱۵ الی ۳۰ دقیقه پس از دادن مواد قندی نشانه ها برطرف می شوند.اگر شخص بی هوش است ، ممکن است برای برگشت نشانه ها نیاز به تزریق گلوکاگن ، درست در زیر پوست داشته باشد. چنانچه بهبود بیمار به کندی صورت می گیرد، حتماً به یک مرکز پزشکی مراجعه کنید. بعد از بهبودی واضح بیمار ، حدود یک ساعت یا چیزی در همین حدود کنار او بمانید، زیر بازگشت کامل هوشیاری گاهی طول می کشد.
افزایش اسیدهای خون
افزایش اسیدهای خون، که به آن کتواسیدوز دیابتی (دی – کی – ای) هم می گویند، معمولاً هنگامی رخ می دهد که شخص مبتلا به دیابت نوع اول (قبلا به آن دیابت وابسته به انسولین گفته می شد) یک دوز انسولین را به هر دلیلی نمی زند، بسیار از کمتر از دوز توصیه شده تزریق می کند یا دچار بیماری جدی و خطرناکی مثل سینه پهلو شده است . سلول های عضلانی از لحاظ انرژی در مضیقه قرار می گیرند و بدن برای جبران این نقصیه به صورت اورژانسی اقدام به تجزیه چربی ها می کند. همین طور که چربی به انرژی تبدیل میشود، اسیدهای هم در خون آزاد می شوند، موسوم به کتون ها.زمانی که سطح کتون ها در خون فرد بالا می رود، دچار علایم و نشانه های متفاوتی می شود که در مقایسه با واکنش انسولین ، شروع کندتری داشته و معمولا چند ساعت تا چند روز طول می کشد تا شدت پیدا کنند. از جمله این علایم و نشانه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنفس عمیق و سریع
- بوی مطبوع و میوه ای دهان
- بی اشتهایی
- تهوع و استفراغ
- تب
- دل درد
- تغییر تدریجی در هوشیاری ، که شاید تا کما (بیهوشی کامل) پیش رود.
درمان
اگر فکر می کنید، شخصی دچار کمای دی – اچ – اس شده است . فوراً به اورژانس زنگ ترغیب و اطمینان خاطر دادن به بیماران دیابتی در مورد نوشیدن مقادیر فراوان آب و درمان فوری علایم زود هنگام بیماری، می توان از وقوع کما پیشگیری کرد.
