درمان نیش حشرات

گزش ها و نیش ها

سگ ، عنکبوت، مار یا حتی انسان می توانند گازهای خطرناکی بگیرند و زنبور، ماهی ژله ای یا عقرب قادر به فرو کردن نیش قدرتمند خود در پوست هستند. هر کدام از این آسیب ها را باید به منظور کاهش خطر عفونت، واکنش حساسیتی یا عوارض دیگر، سریعاً درمان کرد. 

گاز گرفتن حیوانات

اکثر موارد گاز گرفتگی حیوانات مربوط به حیوانات دست آموز است. امّا سگ های ولگرد و حیوانات وحشی مثل راسوی بوگندو، راکون و خفاش هم هر ساله هزاران نفر را گاز می گیرند. حیواناتی که زندگی وحشی دارند، بیشتر خطرناک هستند، زیرا احتمال ابتلا به هاری در آنها بیش از حیوانات دست آموز خانگی است. هر حیوان خانگی، ولگرد یا وحشی که انسان را گاز می گیرد باید زندانی و از نظر بیماری هاری مربوط مورد بررسی قرار گیرد.

جدول ۲٫ باکتری های مشکل ساز و نحوه مقابله با آنها

غذاهای داغ داغ ، غذاهای سرد را سرد، و همه چیز به خصوص دست هایتان را تمیز نگه دارید. با رعایت این سه قاعده اصولی، احتمال مسمومیت غذایی در شما ناچیز خواهد بود.

باکتری	نحوه انتشار	علایم و نشانه ها	راه پیشگیری ازانتشار
کمپبلو باکتر ژژونی	گوشت قرمز و گوشت ماکیان را چناچه حین آوری، مدفوع (چلغوز)مرغ به سطح گوشت قرمز مالیده شود، آلوده می کند سایر منابع عبارتند از: شیر غیرپاستوریزه و آب تصفیه نشده.	اسهال شدید (گاهی خونی)، دل پیچه، لرزو سردرد. نشانه هایی در عرض ۲الی ۱۱ روز پدیدار و تا ۱ الی ۲ هفته برجا می مانند.	گوشت قرمز و ماکیان را کاملا بپزید، چاقو و سطح برنده (تیغه ها) را پس از تماس با گوشت خام بشویید.شیر غیرپاستوریزه یا آب تصفیه نشده، ننوشید.
کلستریدیوم پرفرینجنس	گوشت ها، خورش ها و آبگوشت ها. انتشار میکروب بیشتر وقتی روی می دهد که ظروف، غذا به اندازه کافی گرم نگاه نمی دارند یا غذا خیلی کند سرد می شود.	اسهال آبکی، تهوع و دل پیچه، تب پدیده نادری است. شروع بیماری در عرض ۱ تا ۱۶ ساعت و دوام آن ۱الی ۲ هفته است.	غذای داغ را داغ نگه دارید. گوشت پخته را در دمای بالای ۱۴۰ درجه فارنهایت نگه داری کنید. برای دوباره گرم کردن، حرارت را تا  F◦ ۱۶۵بالا ببرید. غذاها را خیلی سریع خنک ساخته و در ظروف یا بسته های کوچک ذخیره کنید.
اشریشیا کولی(E.  coli)۰۱۵۷:H7	گوشت گاو را هنگام  ذبح آلوده می کند. انتقال آن عمدتا از طریق گوشت کوبیده و خوب پخته نشده گاو صورت می گیرد. سایر منابع : شیر پاستوریزه نشده، آب سیب پاستوریزه نشده، مدفوع انسان و آب آلوده.	اسهال آبکی که ممکن است به فاصله ۲۴ ساعت خونی شود. دل پیچه شدید، تهوع و استفراغ. معمولا بدون  تب. شروع بیماری در عرض ۱ الی  ۸ روز و طول دوره بیماری ۵ تا ۸ روز است.	گوشت گاو را تا دمای درونی ۱۶۰ درجه فارنهایت بپزید. شیر یا آب سیب غیر پاستوریزه مصرف نکنید، بعد از توالت دست هایتان را بشویید.
سالمونلا	گوشت قرمز،مرغ،شیر و زرده تخم مرغ خام یا آلوده، این میکروب از چاقو، سطوح برنده(تیغه ها) یا افراد مبتلا که پیش از آماده کردن غذا دست هایشان را نمی شویند نیز منتقل می شود.	اسهال شدید،مدفوع آبکی، تهوع، استفراغ و تب ۱۰۱ درجه فارنهایت یا بالاتر. شروع علایم و نشانه ها در عرض ۶ الی ۷۲ ساعت و طول مدت آن ۱ الی ۱۴ روز است.	گوشت قرمز و ماکیان را کاملا بپزید. شیر غیرپاستوریزه ننوشید. تخم مرغ خام یا خوب پخته نشده مصرف نکنید. دست ها، ابزار های برنده و سطوح برنده (تیغه ها) را تمیز نگاه دارید. بعد از توالت دست ها را بشویید.
استاف(استافیلوکوک طلایی)	انتقال میکروب از راه تماس دست ها ، سرفه و عطسه صورت می گیرد. روی گوشت و سالاد، سس های خامه ای و شیرنی های خامه ای رشد می کند.	اسهال انفجاری، تهوع، استفراغ و دل پیچه، شروع بیماری در عرض ۱الی ۶ ساعت و طول مدت بیماری ۱ الی ۲ روز است.	غذاهای پرخطر مثل سالاد الویه و سس های خامه ای را در دمای اتاق، بیش از ۲ ساعت قرار ندهید. قبل از تهیه غذا دست ها و وسایل لازم را بشویید.
ویبریو رو لنیفیکوس	اویستر (نوعی صدف خوراکی) خام و صدف های خام یا خوب نپخته ماسل، کلام و اسکاالوپ درسته.	تب، لرز و ضایعات پوستی. شروع بیماری ۱ ساعت تا ۱ هفته پس از مصرف. ممکن است در افرادی با ضعف سیستم ایمنی کشنده باشد.	اویستر (نوعی صدف خوراکی) را به صورت خام مصرف نکنید. خاطر جمع شوید نرم تن صدف دار کاملا پخته شده است.

   

درمان

هر نوع گاز گرفتگی که پوست را سوراخ می کند باید توسط پزشک تمیز و احیاناً تحت درمان آنتی بیوتیک قرار گیرد. پزشک ممکن است از شما بپرسد آیا در ۱۰ سال گذشته، یا در صورت بسیار کثیف یا آلوده بودن زخم، طی ۵ سال گذشته واکسن یادآور کزاز را زده اید یا خیر. ممکن است به یک یادآور دیگر نیاز داشته باشید. (به فصل ۱ مراجعه شود).اگر دندان حیوان سوراخ عمیقی را ایجاد کرده، اگر پوست در ناحیه گاز گرفته شده به شدت پاره شده و اگر خونریزی بند نمی آید، روی زخم فشار بیاورید تا خونریزی متوقف شود و سپس از اورژانس تقاضای کمک کنید. 

مراقب عفونت باشید

مهم نیست که زخم سطحی یا عمیق است، مراقب هر نوع علامتی از عفونت در ساعات یا روزهای نخست پس از گاز گرفتگی باشید. تورم، قرمزی، خروج چروک از زخم یا افزایش درد باید بلافاصله با پزشک در میان گذاشته شود.برخی از بیماری ها می توانند از طریق گاز گرفتن و خراش پوست منتقل شوند. که در این حالت علاوه بر تورم یا درد محل زخم، ممکن است دچار تب، سردرد و سایر نشانه های شبیه آنفلوانزا شوید. در صورت ظهور چنین نشانه هایی با پزشک خود مشورت کنید.  

گاز گرفتن انسان

دو نوع گاز گرفتگی از سوی انسان وجود دارد. نوع اول همان گاز گرفتگی است که همه ما با آن آشنا هستیم، آسیب حاصل از قرار گرفتن گوشت، بین دندان های فک بالا و پایین. دومی گاز گرفتن غیرارادی است: "(گاز دعوا"، و در واقع هنگامی رخ می دهد که حین زد و خورد، فرد مهاجم ناگهان انگشتان نازنین خود را لای دندان های رقیب می بیند. در هر دو حالت، امکان پاره شدن پوست و عفونت کردن آن به دلیل باکتری های موجود در بزاق وجود دارد.گاز انسانی از جمله خطرناکترین گاز گرفتن ها در میان پستانداران است، تا حدودی به این خاطر که افراد اغلب به خاطر خجالت یا ترس از پیگرد قانونی درپی درمان آن نمی روند. خطرناک بودن گاز انسان دلیل دیگری هم دارد و آن خطر قابل ملاحظه عفونت ناشی از باکتری های موجود در دهان انسان است. باکتری ها به همراه بزاق وارد بافت های اطراف زخم شده و ممکن  است عفونت جدی را به دنبال داشته باشند. با گاز گرفتن، همچنین احتمال آسیب رسیدن به زردپی ها و مفاصل، در صورت عمیق بودن جراحت دندان، وجود دارد. 

درمان

اگر کسی شما را گاز گرفته، به طوری که پوست پاره شده است، فوراً به پزشک مراجعه کنید. (گاز گرفتن بچه های نوپا تنها جای دندان یا خون مردگی روی پوست بر جای می گذارد) با فشار دادن زخم، خونریزی را متوقف ساخته و محل ضایعه را کاملاً با آب و صابون بشویید و آن را باند پیچی کنید. سپس به پزشک خودتان یا مرکز اورژانس مراجعه کنید. گاز گرفتگی انسان را خودتان مداوا نکنید. زیرا درمان غیر صحیحی و خودسرانه می تواند منجر به عفونت جدی و خطرناک و خدای نکرده بستری شدن به مدت طولانی در بیمارستان، سفتی مادام العمر مفصل یا حتی قطع عضو گردد. 

گزش و نیش حشرات و عنکبوتیان

زهر، بزاق یا دیگر سموم تزریق شده به داخل پوست شما، در واقع عامل ایجاد نشانه های گزش یا نیش یک حشره یا عنکبوت هستند. در گزش های جزئی، واکنش، موقتی و محدود به ناحیه گزش است. یک برآمدگی روی پوست ایجاد می شود، که برای چند ساعتی ممکن است در آن ناحیه خارش ایجاد کند. و سپس طی یک دوره چند روزه این سوزش و خارش و ناراحتی پوستی برطرف می شود. به طور معمول، گزش حشراتی مثل پشه، کک، مگس، ساس، مورچه و کنه چنین سیری را طی می کنند.امّا، در صورتی که زهر، پرقدرت باشد، امکان درگیری کل بدن وجود دارد، این مسئله در مورد برخی از عنکبوتیان و عقرب ها یا زنبورهای عسل، درازپا یا زرد ژاکت، در صورت حساسیت به نیش آنها، صدق می کند. 

گزش عنکبوتیان

بیوه سیاه و عنکبوت های گوشه نشین قهوه ای در سر تا سر ایالات هم مرز آمریکا وجود داشته و در ایالت های جنوبی شایع هستند. گزش هر یک از این عنکبوت ها می تواند بیماری جدی و خطرناکی را به دنبال داشته باشد. درد ناشی از گزش بیوه سیاه، یک کم بیشتر از خراش پوست با سوزن است - حتی برخی از قربانیان متوجه گز هم نمی شوند. در ابتدا ممکن است تنها دچار تورم محدود و علایم قرمز کم رنگی در محل گزش شوید. امّا به فاصله چند ساعت دچار درد شدید و سفتی عضلانی در این ناحیه خواهید شد. سایر علایم و نشانه ها عبارتند از: تب، لرز، تهوع، و دل درد شدید. گزش بیوه سیاه در موارد نادر باعث مرگ فرد می شود. شکل ۲۲٫ برای برداشتن کنه از روی پوست، با استفاده از یک موچین کنه را گرفته و با نیرویی آرام و ثابت از پوست بیرون بکشید. شکل ۲۳ . در اینجا وجود ممیزه حشرات با هدف کمک به شناسایی بهتر آنها به تصویر کشده شده است.اگر یک عنکبوت گوشه نشین قهوه ای، شما را گزیده باشد، دچار سوزش خفیف و در پی آن قرمزی موضعی و درد شدید در عرض ۸ ساعت پس از گزش خواهید شد. در محل گزش تاول آب داری تشکیل و سپس به یک زخیم عمیق و بزرگ تبدیل میگردد. واکنش بدن شما ممکن است از یک تب خفیق و بثورات جلدی تا تهوع و کسالت شدید متغیر باشد. در موارد نادر هم منجر به مرگ می شود. 

گزش کنه

کنه ها میتوانند تهدیدی برای سلامتی انسان قلمداد شوند، زیرا برخی از بیماری های عفونی ممکن است از طریق گزش کنه به انسان منتقل شوند. کنه چوب قادر به انتقال تب خالدار راکی مانتین، وکنه آهو که بسیار کوچک تر از کنه چوب هستند، قادر به بیماری لایم میباشند. تب خال دار کوهستان راکی میتواند باعث تب و لرز، سردرد شدید، دردهای مبهم و فراگیر بی قراری و بثورات قرمز رنگی شود که از بین روزهای دوم تا ششک تب ظاهر می شوند(به، فصل ۲۰ مراجعه شود). بیماری لایم ممکن است نشانه هایی شبیه التهاب مفاصل ایجاد کنند، اما امکان پیدایش واکنشهای بسیار متفاوت دیگری هام هست.اگر پس از سپری کردن مدت زمانی در ناحیه ای که کنه ها در آنجا زندگی میکنند. جوش گردی روی پوستتان پدیدار شد، احتمالاً کنه ای که ناقل یک عامل عفونی بوده شما را گزیده است. ممکن است شما حتی کنه راهی ندیده باشید. اگر متوجه شدید کنه ای روی پوستتان را میرود، خیلی آرام و با دقت او را بردارید. کند رابین انگشتان له نکنید. به جای این کار ان رابسوزاند، زیر خاک کنید یا با فشار آب بشوید(تا فتضلاب شود). بعد از این کاردستهایتان را کاملاً بشویید. چنانچه کنهقبل از این اقدامات شما را گزیده و به پوست شما چسبیده است، ترجیحاً بایک موچین کنه را آرام از ناحیه سرگرفته و از پوست جدا کنید. هیچ گاه کنه را فشار ندهید و یا له نکنید. بلکه با دقت و با نیرویی ثابت از پوست، جدا کنید. بعد از برداشتن کنه، ناحیه گزیدگی را کاملاً شسته و کمی ماده ضد عفونی کننده، روی آن بمالید. تا یکی دو هفته مراقب بروز هر نوع جوش های پوستی یا علایمی از بیماری باشید.   

نیش عقرب

عقرب ها در ایالت های جنوبی امریکا یافت میشوند. برخی از آنها زهر بالقوه مرگ باری دارند که همراه نیش وارد بدن قربانی می شود. از آنجا که افتراق عقرب های بسیارسمی از انواع غیرسمی کار ساده ای نیست، همه موارد نیش عقرب، به صورت یک فوریت پزشکی تحت مداوا قرار می گیرند. 

سایر نیش ها

تقریبا از هر ۵۰ نفر، یکی به زهر زنبورهای عسل، درازپا، شیپوری (خرزنبور)، زرد ژاکت یا مورچه های فتنه جو حساسیت نشان میدهد. در چنین افراد حساسی، دریافت نیش حشره میتواند منجر به واکنش مرگباری موسوم به شوک آناقیلا کسی گردد. (به فصل، ۲ مراجعه شود). علایم و نشانه های شوک آنافیلاکسی عبارتنداز:

• تنگ راه هاى هوایی از جمله ورم حلق که منجر به مشکل تنفسی میشوډ
• شوک، همراه با افت شدید در فشارخون
• نبض سریع

 

خطر ابتلا به هاری

بسیاری از حیوانات وحشی ناقل هاری هستند. امّا هاپوی مهربان همسایه که دائم دم تکان می دهد هم از این قاعده مستثنی نیست، به خصوص اگر در تماس با حیوانات وحشی بوده  واکسن هاری هم دریافت نکرده باشد.هاری، ناشی از ویروسی است که مغز را درگیر می کند. این ویروس اکثراً از راه بزاق حیوان مبتلا به انسان منتقل می شود. امّا، برای انتقال ویروس، ضرورتی به گاز گرفتن نیست، حتی زبان شدن و تماس بزاق حیوان آلوده به خراش یا زخمی بر روی دست و پای شما می تواند باعث انتقال آن شود. تماس غیرمستقیم هم می تواند منجر به هاری شود. مثلاً اگر حیوان آلوده با ملافه های شما تماس داشته باشد، ویروس هاری می تواند در آنجا باقی بماند.ویروس های هاری اغلب ۳ تا ۷ هفته پس از تماس، باعث ظهور بیماری می شود و گاهی هم دیرتر از این. اگر فکر می کنید در تماس با ویروس هاری قرار گرفته اید، بدون اتلاف وقت با پزشک خود یا اداره بهداشت مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر از هاری به فصل ۲۰ مراجعه شود.در صورت یکه حیوانی بدون هیچ گونه تحریکی به شما حمله کرد و گازتان گرفت، باید آن حیوان گرفته و محبوس شود و به مدت ۷ الی ۱۰ روز زیر نظر یک دام پزشک قرار گیرد. اگر نمی توانید حیوان را بگیرید- که اغلب در مورد حیوانات وحشی صدق می کند - با اداره بهداشت محلی، منابع طبیعی یا نیروی انتظامی تماس بگیرید. مکن است ناگریز به از بین بردن حیوان باشید، البته به طریقی که مغزش آسیب نبیند. مقامات بهداشتی یا نیروی انتظامی، هماهنگی های لازم برای آزمایش حیوان از نظر هاری را صورت خواهند داد. اگر حیوان گرفته نشد، فرض را بر این بگذارید که هار بوده و بر طبق همین فرض، اقدامات درمانی را انجام دهید. ن

شانه های هاری

اغلب نخستین نشانه هاری، نوعی احساس مورمور شدن در محل گازگرفتگی است. پوست این ناحیه غالباً خیلی حساس می شود. با گسترش ویروس، ممکن است دهان فرد کف کند- در نتیجه ترشح بیش از حد بزاق که امکان فرو دادن آن وجود ندارد. در پی این اتفاقات تحریک پذیری غیرقابل کنترل و اختلال حواس ایجاد می شود. البته فرد به شکل متناوب خونسرد و آرام الست. در صورت عدم درمان بیماری، تشنج و فلج عضلانی که تقریباً به طور حتم مرگ فرد را به دنبال دارد، روی خواهند داد. در مراحل پایانی، ویروس وارد بزاق فرد شده و می تواند دیگران را مبتلا کند. 

درمان

تمیز کردن دقیق زخم با آب و صابون، و به دنبال آن شست و شوی زخم توسط یک کارشناس مراقبت های بهداشتی، بایستی در اسرع وقت پیش از گاز گرفتگی صورت گیرد. آن وقت پزشک باید تصمیم بگیرد آیا شما را تحت درمان هاری قرار دهد یا خیر. درمان شامل نوعی آنتی بادی است، که حدود نیمی از آن مستقیماً داخل زخم، و نیم دیگر آن، به شکل عضلانی و غالباً روی کپل تزریق می شود. بعد از این کار فرد یک دوره کامل از واکسن هاری را دریافت می کند، که معمولاً شامل ۵ تزریق بوده و در ۵ نوبت مجزا، طی یک دوره ۲۸ روزه انجام می شود.

• کهیر و برجستگی های زیر پوست (آنژیووادم)
• تهوع، استفراغ یا اسهال
• سرگیجه، اختلال حواس، تکلم مبهم یا اضطراب شدید
• ورم لب ها و زبان
• برافروختی پوست و خارش شدید

 

درمان

گزش و نیش خفیف حشرات و عنکبوتیان را اغلب می توان با خمیر جوش شیرین، حوله سردی یا یخ به منظور کاهش درد و تورم، درمان کرد. می توانید برای کاهش خارش و التهاب از پماد هیدروکورتیزون یا لوسین کالامین استفاده کنید. اگر جانداری شما را نیش زده، اول نگاه کنید، هنوز خودش در زخم وجود دارد یا خیر. اگر این چنین است، قبل از مداوای محل نیش، با دقت جاندار موذی را بردارید. اگر سابقه حساسیت شدید به نیش یا گزش دارید، با پزشک خود مشورت کنید.اگر توسط یک حشره یا عنکبوت بسیار سمی مثلاً عنکبوت بیوه سیاه یا گوشه نشین قهوه ای یا هر جانداری که نسبت به آتن سابقه حساسیت دارید، نیش خورده یا گزیده شده اید، فوراً از اورژانس تقاضای کمک کرده یا به نزدیک ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.   در مدتی که منتظر رسیدن کمک هستید:

1. سعی کنید خونسرد باشد. هیجان یا تکاپوی بیش از حدّ باعث افزایش حرکت زهر در جریان خون شما می شود.
2. اگر حشره ای به شما نیش زده باشد و در جعبه کمک های اولیه خود، قرص آنتی هیستامین (ضد حساسیت) و سرنگ آدرنالین (اپی نفرین) که توسط پزشک تجویز شده دارید، از آن استفاده کنید.
3. پارچه تمیزی را با آب سرد خیس کرده یا لای آن تکه ای یخ گذاشته و روی محل نیش یا گزش قرار دهید. بعد از ۵ دقیقه این مرهم را بردارید.
4. اگر نیش یا گزش روی پا یا دست اتفاق افتاده، اندام درگیر را در وضعیت آویزان قرار دهید تا نیروی جاذبه، حرکت و گردش زهر را کند سازد.

 

توصیه هایی برای پیشگیری

هنگام قدم زدن در جاهایی که پر از چوب و علف هستند، کفش، شلوار بلندی که پاچه های آن را داخل جوراب کرده باشید و پیراهن آستین بلند بپوشید. این اقدام به پیشگیری از گزش کنه کمک می کند. به علاوه از معابر اصلی عبور کنید و از قدم زدن در لابه لای علف های بلند اجتناب کنید. از جمله با دوام ترین و مؤثرترین ترکیبات حشره زا می توان به محصولات حاوی دیت (دی- ای- ای- تی) DEET اشاره کرد. امّا آکادمی آمریکایی طب اطفال توصیه می کند که حشره زداهای مصرفی در کودکان، حاوی بیش از ۱۰ درصد دی- ای- ای تی نباشند. با جمع آوری خس و خاشاک و برگ های حیاط و نگهداری هیزم ها در جاهای آفتاب خور، منزل خود را از شر کنه ها در امان نه دارید.

نیش مار

اکثر مارها، سمی نیستند، امّا تعدادی مثل مار زنگی، مرجان مار و ماکزین آبی سمی هستند. بنابراین، چنانچه در شناسایی و گرفتن مارها، تعلیم و آموزش ندیده اید، تاز دست زدن به هر نوع ماری خودداری کنید. اگر ماری شما را نیش زد، تعیین سمی یا غیرسمی بودن آن بسیار حائز اهمیت است. در صورت سمی بودن، شما به درمان اورژانسی نیاز خواهید داشت. اکثر مارهای سمی در آمریکای شمالی دارای چشمان شکاف مانند (بیضی شکل) هستند. سر آنها سه گوش (مثلثی) و دارای یک فرورفتگی یا چال، بین چشم ها و سوراخ های بینی در دو طرف سر می باشند، که از همین رو به آنها افعی های چال دار هم می گویند. سایر مشخصات منحصر به مارهای سمی از این قرارند:

• مارهای زنگی، با جنباندن حلقه های انتهایی دم خود، صدایی شبیه جنجنه ایجاد می کنند..
• ماکزین های آبی در دهان خود دارای پوشش سفید و پنبه ای هستند.
• مارهای موجنی دارای حلقه های قرمز، زرد و سیاه در سرتاسر دم خود می باشند.

 

درمان

اگر یک مار غیرسمی به شما نیش زده است، محل نیش را کاملاً بشویید و پس از گذاشتن کمی پماد آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) روی زخم، آن را باندپیچی کنید.به طور کلی یک نوع گزش بیشتر از آنکه خطرناک باشد هراس انگیز است. اگر مطمئنید یا گمان می کنید که مار سمی بوده، تا حدّ امکان آرام و بی حرکت بمانید. روی زمین دراز بکشید و در صورت امکان، محل خم را پایین تر از قلب خود نگاه دارید. این وضعیت از نیروی جاذبه برای کند ساختن جریان زهر کمک می‌گیرد.

برای درمان فردی که توسط یک مار سمّی گزیده شده است:

• اگر محل گزش تغییر رنگ داد، ورم کرد یا دردناک شد، به احتمال قوی مار، سمی بوده است. بیمار را روی زمین بخوابانید و در صورت امکان، محل گزش را پایین تر از سطح قلب قرار دهید.
• چنانچه گزش، روی دست یا پا صورت گرفته، ناحیه گزیدگی را درست مانند شکستگی ها، آتل بندی کنید، تا حرکت آن محدود شود.
• به قصد بیرون آوردن زهر، زخم را نشکافید. امّا اگر جعبه مخصوص گزش مار به همراه ابزار مکنده دارید، از آن استفاده کنید.
• در اسرع وقت از اورژانس تقاضای کمک کرده یا به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.

شکل ۲۴٫ بسیاری از مارهای سمی از جمله: مار زنگی، مسّین سر و ماکزین آبی را گاهی افعی های چال دارد هم می نامند. این مارها دارای سری سه گوش، چشمان شکاف مانند (بیضوی) و فرو رفتگی هایی در دو طرف سر بین چشم ها و سوراخ های پیش می باشند. 

نیش موجودات دریایی

موجودات دریایی متعددی از جمله ماهی ژله ای (چترماهی) و عروس دریایی در شاخک های خود حامل زهر هستند. این زهر در مواردی حتی وقتی این موجودات مرده اند، میتواند در اثر تماس تخلیه شود. نشانه های کلیدی نیش این موجودات، شامل درد و احساس سوزن سوزن شدن پوست به همراه ردیفی از ضایعات کهیری شکل و قرمز میباشند. چنانچه مقدار قابل توجهی زهر در پوست شما تزریق شود، ممکن است دچار تنگی نفس، تهوع و دل پیچه هم بشوید. نیش های پر قدرت میتوانند منجربه گرفتگی عضلات، غش کردن، سرفه، استفراغ، مشکل تنفسی و در موارد نادر، مرگ گردند. موجوداتی که از انها به عنوان ناو دریایی (یا عروسی دریایی) یاد می شود، بیشتر در آب های اقیانوس اطلس، یعنی از کانادا تاهند شرقی و دریای مدیترانه یافت میشوند. البته این موجودات در اقیانوس آرام نزدیک هاوایی وجنوب ژاپن هم زندگی میکنند. 

درمان

 اگر یکی از این موجودات یعنی چتر دریایی یا عروس دریایی شما را نیش زد:

1. از آب بیرون بیایید.زیرا درد وگرفتگی عضلانی ممکن است باعث معلولیت یا خدای نکرده و غرق شدن شما گردد.
2. . سم را خنثی کنید. روی ناحیه نیش خورده کمی چاشنی ترد کننده گوشت، سرکه نمک، شکر یا ماسه خشک نمک دار بیاشید. ماده مورد نظر را خیلی آرام روی زخم قرار دهید، با این کار ناراحتی شما، اغلب خیلی زود بر طرف میشود.
3. زخم را تمیز کنید. بعد از ۱۵ تا .۲ دقیقه، خیلی ملایم، ناحیه آسیب دیده را با آب دریا بشوید. از آب شیرین استفاده نکنید و پوست را هم ماساژ ندهید، زیرا هر دو اقدام اخیر باعث تخلیه بیشتر زهر میشوند.
4. هرگونه نیش یا شاخکی را که روی پوست میبینید، بردارید. کمی خمیر حاصل از اب دریا وماسه (جوش شیرین، پودر تالک یا ارد) را روی زخیم بگذارید. بقایایی موجود دریایی را به کمک یک چاقو یا هر شی تیزی مثل صدف کلم از روی پوست بتراشید. بهتر است. هنگام تراشیدن بقایای ناو دریایی (نوعی موجود دریایی موذی) دستکش به دست کرده یا از یک حوله استفاده کنید.

۵. برای کاهش قرمزی و تورم زخم، از پماد هیدروکورتیزون استفاده کنید که بدون نسخه هم از داروخانه ها قابل تهیه است. به منظور کاهش درد میتوان از پماد بی حس کننده موضعی مثل بنزوکائین یا لیدوکائین استفاده کرد. لوسیون های خانواده کالامین هم برای رفع خارش مفیدند.

6. در نیش های جدی و خطرناک، از اورژانس تقاضای کمک کنید.