برخی از عواملی که بر خطر ابتلا به بیماری تأثیرگذارند خارج از کنترل شما هستند، مثل سن و سابقه خانوادگی. اما آنچه شما شاید مایل باشید بدانید آن است که تا چه اندازه ای می توان ریسک ابتلا به بیماری را تحت کنترل درآورد. یک زندگی سالم ـ شامل تغذیه خوب، عدم استفاده از دخانیات، فعالیت جسمانی و حفظ وزن نرمال ـ قادر است عمده ترین عوامل خطر مربوط به چندین بیماری مزمن مهم را کنترل کرده یا حتی از بین ببرد. با پیروی از توصیه های تغذیه ای مرور شده در این فصل شما قادر خواهید بود خطر ابتلا به بیماری را کاهش داده و کیفیت زندگی تان را بهبود ببخشید.برخی از بیماری های مزمن مانند بیماری سلیاک، بیماری کبدی و کلیوی شما را ملزم به تبعیت از یک رژیم اختصاصی می کنند. برای برخی از این بیماری ها تغییرات رژیمی ممکن است حیاتی باشد. چنانچه مجبور به تبعیت از یک رژیم خاص هستید، در ابتدا بایستی حتماً با یک رژیم درمان گر رسمی (R.D) مشورت کنید تا یک برنتمه غذایی مناسب برای شما تنظیم کند.برای پیشگیری از بیماری ها لازم نیست از یک رژیم خاص پیروی کنید، اما مهم است که از یک رژیم سالم استفاده کنید.
بیماری شریان کرونر
افزایش کلسترول خون می تواند به تجمع رسوبات چرب (پلاک) در شریان های تغذیه کننده قلب (شریان های کرونر)، تنگی شریان و افزایش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی در شما منجر شود.یک رژیم کم چرب و کم کلسترول می تواند به کاهش سطح کلسترول خون و به حداقل رساندن خطر بیماری عروق کرونر کمک کند. مصرف، چربی اشباع را به کمتر از ۱۰ درصد کل کالری مورد نیاز بدن و مصرف چربی تونال (یا کلی) را به کمتر از ۳۰ درصد کالری مورد نیاز روزانه محدود کنید. به علاوه، سعی کنید مصرف روزانه کلسترول همیشه کمتر از ۳۰۰ میلی گرم باشد.غذاهای مفید برای قلب یعنی آنهایی که کلسترول خون را پایین می اروند پلاک ها را کاهش می‌دهند عبارتنداز:
- غذاهای پرفیبر
- ماهی، به ویژه ماهی آزاد، خالی مخالی و شاه ماهی
- فرآورده های سویا مثل دانه سویا، تقو، تمپه، میزو، شیره سویا و آرد سویا
- غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ـ ویتامی B,C و A (کاروتئوئیدها)
- غذاهای غنی از فولات یا مقوی سازی شده با اسید فولیک (فرم سننتیک فولات) و ویتامین B6 و B12
فشار خون بالا
فشار خون بالا که کنترل نشود می تواند به شریان های شما آسیب رسانده، خطر سکته مغزی و بیماری قلبی را افزایش دهد. محدود کردن مصرف سدیم و الکل و حفظ وزن در محدوده نرمال می تواند از ابتلا به فشار خون بالا جلوگیری و یا آن را کاهش دهد. در سال های اخیر نقش رژیم غذایی در درمان و پیشگیری از افزایش فشار خون توجه بیشتری را به سمت خود معطوف ساخته است.مطالعات نشان می دهد که یک رژیم غنی از میوه، سبزی و فرآورده های لبنی کم چرب قادر است فشار خون شما را پایین بیاورد. مجموعه ای از راهنمایی های تغذیه ای بر پایه همین اصول در دسترس است که به آن اصطلاحاً رویکردهای رژیمی برای جلوگیری از افزایش فشار خون یا به طور مختصر رژیم دَش (DASH) می گویند.اثرات مثبت رژیم DASH با کاهش میزان سدیم در رژیم حتی بیشتر هم می شود. کاهش دریافت سدیم به کمتر از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز، عموماً توصیه می شود. متوسط مصرف سدیم در امریکا بین ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ میلی گرم در روز است. افرادی که به نوعی مبتلا به بیماری قلبی، کبدی یا کلیوی هستند بهتر است میزا دریافت سدیم را از این بیشتر کاهش دهند.
سرطان
تحقیقات در زمینه ارزیابی و روشن ساختن نقشی که رژیم غذایی و تغذیه در پیدایش سرطان بازی می کنند، ادامه دارد. مدارک و شواهد حاکی از آن است که در حدود یک سوم مرگ و میر سالانه ناشی از سرطان در ایالات متحده به عوامل رژیمی مربوط می شوند. بنابراین، نوع رژیم غذایی شما به همراه عدم مصرف دخانیات و داشتن فعالیت جسمانی منظم می تواند خطر ابتلا به سرطان را در شما کاهش دهد.مصرف بیشتر میوه و سبزی یکی از مهم ترین کارهایی است که شما می توانید برای پیشگیری از سرطان انجام دهید. انجمن سرطان امریکا توصیه می کند که اکثر غذاهای مصرفی از منبابع گیاهان باشند. علاوه بر میوه و سبزی این غذاها عبارتنداز: دانه های گیاهی ـ به ویژه انواع سبوس دار ـ لوبیا و سایر حبوبات، این انجمن همچنین همگان را به مصرف کمتر غذاهای پرچرب، به ویژه از منابع حیوانی دعوت می کند.مصرف بیشتر غذاهای گیاهی فرصت کمتری در اختیار غذاهایی قرار می دهد که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند ـ مثل گوشت قرمز چرب ـ رژیم های پرچرب با خطر بیشتر سرطان کولون، پروستات و آندومتر همراه هستند. به علاوه انرژی بیش از حد حاصل از چربی می تواند به چاقی منجر شود که خود از فاکتورهای خطر چندین سرطان است.پرهیز از مصرف الکل یا کم کردن مقدار مصرف، خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله: سرطان های مربوط به دهان، مری، حلق، حنجره، کبد و پستان را در شما کاهش خواهد داد.برای اطلاعات بیشتر در مورد سرطان و تغذیه به فصل ۱۹ یعنی "سرطان" مراجعه کنید.
دیابت (بیماری قند)
هیچ نوع رژیمی که مخصوص دیابت باشد وجود ندارد. اصول راه کارهای تغذیه ای در افراد مبتلا به دیابت مشابه سایر افراد است، منتها در اینجا تأکید بیشتری بر زمان بندی منتظم وعده های غذایی صورت می گیرد. انجمن دیابت امریکا به افراد دیابتی توصیه می کند تا برای تنظیم یک برنامه غذایی با یک رژیم درمان گر رسمی (R.D) مشورت کنند، در این برنامه غذایی، بر اساس اولویت های غذایی، سبک زندگی و نگرانی‌های بهداشتی مثل وزن یا سطح کلسترول خون تهیه و تنظیم می گردد.
