در اینجا به چند نکته در مورد تغذیه سالم تر در کودکان دبستانی اشاره می شود:
کاهش مصرف چربی
- از شیر بی چربی یا کم چرب (۱ درصد) استفاده کنید. به جای بستنی از یخشیر (آیس میلک)، ماست سفت و کم چرب، یا شربت یخ دار به بچه بدهید. از کره های گیاهی (مارگارین) به جای کره معمولی استفاده کنید. از گوشت کوبیده گاو با چربی ۱۵ درصد و گوشت خوک کم چربی استفاده کنید. گوشت چرخ کرده منجمد را زیر آب بگیرید تا کمی از چربی آن پاک شود.
- افزایش مصرف فیبر. میوه و سبزی را به شکل منظم و مرتب به بچه بدهید. هنگام تهیه کیک و شیرینی از آرد گندم کامل استفاده کنید. به نان هایی که خمیر ان زود ور می آید، گرانولا، سبوس گندم، جوپرک و پودر ذرت کم چرب اضافه کنید.
کاهش دریافت سدیم.
- به غذا ها زیاد نمک نزنید. نمکدان را از سر سفره بردارید. سوپ هایی درست کنید که سدیم کمی دارند. دنبال خوراکی هایی باشید که میزان سدیم آنها پایین است.
کاهش دریافت کالری و قند.
- به غذاها زیاد شکر اضافه نکنید. از آب میوه های شیرین نشده یا در صورت امکان از آب میوه تازه استفاده نکنید. از کیک و شیرینی به عنوان دسر استفاده نکنید.
به خاطر داشته باشید که یک رژیم متعادل ممکن است شامل دسرها و چربی هایی مثل کره، مارگارین، مایونز و روغن ها نیز باشد. چربی و کلسترول رژیم غذایی برای رشد کودک شما حائز اهمیت هستند. ولی بعد از دومین سال تولد کودک بایستی در مصرف چربی ها حد اعتدال را نگاه داشت.
رژیم غذایی در کودک دبستانی
دوران مدرسه، زمان خوبی برای تداوم عادات تغذیه ای است که در دوران پیش دبستانی پایه ریزی شده اند. ارتقاء سطح فعالیت جسمانی و تلاش در حفظ وزن طبیعی و سلامت جسمانی به همان اندازۀ عادت تغذیه ای دارای اهمیت هستند.
چاقی در کودکان
چاقی در سال اول زندگی، بعد از ۵ یا ۶ سالگی و در دوران نوجوانی در مقایسه با سال های قبل از مدرسه از شیوع بیشتری برخوردار است. برخی از بیماری ها هم می توانند باعث چاقی شوند، امّا اگر کودک شما اضافه وزن دارد، علت آن به احتمال قوی مصرف بیش از حد نیاز به کالری برای رشد و انجام فعالیت های بدنی محدود است.همه بچه هایی که اضافه وزن دارند، ضرورتاً چاق نیستند. برخی از بچه ها نسبت به هم سن و سالان خود استخوان بندی دشت تری دارند، این گروه از کودکان خپل و درشت به نظر می آیند، امّا چاق نیستند. زمانی به بچه ای، چاق گفته می شود که بیش از ۲۰ درصد، سنگین تر از وزنی باشد که بر ای سن او طبیعی و سالم قلمداد می شود.به طور کلی، چاقی ناشی از مجموعه ای از عوامل است. به نظر می رسد وراثت هم در این مسئله نقش داشته باشد. چنانچه یک یا هر دو والد چاق باشند، احتمال پیدایش اضافه وزن در فرزندان آنها هم بیشتر می شود. به علاوه، در مقایسه با خانواده هایی که اعضاء آن اضافه وزن ندارند، پرخوری در خانواده هایی که اعضاء ان اضافه وزن دارند، شایع تر است. ورزش نکردن هم ممکن است در ایجاد چاقی مؤثر باشد. اگر بچه شما ساعات زیادی را جلو تلویزیون یا پشت کامپیوتر کمی نشیند، کالری های غذا به مصرف نرسیده و به چربی تبدیل می شوند.اگر کودک پیش دبستانی شما چاق است، تا هنوز بر آنچه فرزندتان می خورد و نحوۀ فعالیت جسمانی او کنترل دارید، بهتر است دست به کار شوید. هنگامی که کودکتان بزرگتر و مستقل تر ش ، اصلاح الگوهای تغذیه ای و ورزشی او اغلب بسیار دشوارتر است.اگر خواهان کمک در تنظیم یک رژیم غذایی سالم برای کودکتان هستید، با پزشک یا یک کارشناس تغذیه مشورت کنید. هنگام اصلاح رژیم غذایی، در نظر گرفتن نیازهای تغذیه ای و رشد بچه حائز اهمیت است. از رژیم های مد روز یا اصطلاحاً فاد (fad) استفاده نکنید، چون ممکن است خطرناک باشند.البته، پیشگیری بهترین درمان است. زمان آماده باش برای جلوگیری از چاقی، به خصوص اگر سابقه خانوادگی ان هم وجود دارد، وقتی است که عادات تغذیه ای و ورزشی کودکتان در حال شکل گیری است. چاقی کودکان با چاقی بزرگسالان ارتباط چندانی با هم ندارند، اّا عادات تغذیه ای خانواده ممکن است تا دوران نوجوانی و بزرگسالی تداوم یابد.به طور کلی، راه کارهای تغذیه ای در کودکان دبستانی مشابه بالغین هستند فرزندانتان را وادار به خوردن غذاهایی بکنید که چربی کمتری دارند و میزان فیبر و کربوهیدرات های کمپلکس در آنها بیشتر است. در منزل از عادات تغذیه ای سالم پیروی کنید تا بچه هم گزینه های غذایی خود را بر همین اساس تنظیم کند.اگرچه ممکن است در منزل، خود را به یک الگوی تغذیه ای برای بچه تبدیل کنید، امّا کودک شما پیام های ضدّ نقیضی را از طریق تلویزیون، دیگر رسانه ها و دوستانش دریافت خواهد کرد. این تأثیرات خارجی با بزرگ شدن بچه، شدیدتر هم می شوند، امّا کودک شما هم قادر خواهد بود در نهایت گزینه های خودش را انتخاب کند.به نوعی به کودکتان بفهمانید که صبحانه وعده غذایی مهمی است. آن قدر ارزش دارد که صبح زود همۀ خانواده را برای لذت بردن از این وعده غذایی بیدار کنید. بعد از مدرسه، کودکتان ممکن است به یک غذای مختصر احتیاج داشته باشد. مقدار و نوع خوراکی باید به شکلی کنترل شود که گرسنگی بچه را تا شام برطرف کند، امّا اشتهایش را برای غذای شام کور نکند. یک خوراکی مناسب می تواند کمی میوه، مافین (نوعی کیک یزدی) سبوس دار یا مقداری ماست کم چرب باشد.نوعی مشکل تغذیه ای که در برخی از کودکان مقیم ایالات متحده مشاهده می شود، کم خونی فقر آهن است. امّا در صورتی که بچه شما غذاهایی مثل گوشت لخم، غلات سبوس دار، نخود و لوبیا، میوه و سبزی بخورد، به میزان کافی آهن، روی و سایر مواد معدنی ضروری به بدنش خواهد رسید. اگر فعالیت بدنی فرزند شما خیلی زیاد است، ممکن است به کالری بیشتری احتیاج داشته باشد.چنانچه در خانواده شما بیماری قلبی و کلسترول بالا موروثی است. این موضوع را با پزشک اطفال در میان بگذارید، تا در صورت نیاز به اندازه گیری سطح کلسترول و تری گلیسرید خون کودکتان، تصمیم گیری کند. اگر میزان کلسترول و تری گلیسرید خون بالا باشد، لازم است کودک شما از یک رژیم کم چرب و کم کلسترول تبعیت کند.اگر مقادیر چربی در فرزندتان بیعی است، زیاده روی نکردن در رژیم کم چرب حایز اهمیت است. کودک دبستانی شما هنوز در حال رشد است و به یک رژیم متعادل و کالری کافی برای رسیدن به یک حداکثر ظرفیت رشد احتیاج دارد. بدین منظور، بهتر است محدودیت های زیادی بر رژیم غذایی بچه اعمال نکنید.مثل سال های پیش از دبستان، به بچه تنها در پاسخ به گرسنگی غذا بدهید نه در پاسخ به خستگی یا رفتار نامناسب. وقتی بچه بی قرار است، به جای اینکه غذای بیشتری به او بدهید، تشویقش کنید، برود بیرون و بازی کند. فراموش نکنید، که بهترین راه آموزش بچه در مورد تغذیه خوب ان است که خودتان از نظر عادات تغذیه ای برای او یک الگو باشید.
خوابیدن
یکی از راه های حفظ سلامت کودک آن است که در او عادات و الگوهای صحیحی از خواب ایجاد کنید. برای خواب فرزندتان یک جدول زمانی تنظیم کنید که در آن ساعات خواب و بیداری به شکلی ثابت تعیین شده باشند. خواب کافی به کودک شما انرژی و انگیزه می دهد. خواب کافی به علاوه باعث افزایش توانایی یادگیری و کاهش بسیاری از مشکلات رفتاری می گردد.بچه های کوچک نیاز به خواب کافی دارند، هر چند نیاز به خواب در هر کودکی متفاوت است، امّا کودکان ۲ تا ۵ ساله به طور کلی به ۱۰ الی ۱۲ ساعت خواب احتیاج دارند. این میزان به تدریج تا زمانی که کودک پا به دوران نوجوانی می گذارد به حدود ۹ ساعت تقلیل می یابد.
