همین طور که بچه ها بزرگ تر می شوند و از یک مرحله رشد و تکامل به مرحله ای دیگر می روند، چالش ها و ناکامی های مختلفی را متحمّل خواهند شد. این مشکلات به هر حال روزی از بین می روند، امّا هدایت و واکنش صحیح والدین می تواند به این مسئله کم کند.
آموزش طهارت
آموزش طهارت و از پوشک درآوردن می تواند دورۀ دشواری در زندگی کودک و پدر و مادرش باشد. امّا چنانچه به شکل صحیح انجام شود، می تواند یکی از چند تحوّل بزرگ باشد.اولین پرسشی که اک۳ثر والدین دارند این است که، "چه زمانی بهترین موقع برای از پوشک درآوردن بچه آموزش طهارت است؟" پاسخ دادن به این سوال کار ساده ای نیست. آمادگی یک بچه برای آموزش طهارت ممکن است با دیگری متفاوت باشد. بر خی در حدود سن ۲ سالگی، در عرض ۲۴ ساعت با زندگی بدون پوشک کنار می آیند. بقیه هم تا نزدیکی های سومین سالگرد تولدشان هنوز بر استفاده از پوشک تأکید دارند.به طور کلی، پزشکان توصیه می کنند آموزش طهارت بچه قبل از ۲ سالگی صورت نگیرد و بسیاری معتقدند حتی ۲ سالگی هم خیلی زود است. مگر در مواردی که کودکی خیلی علاقه مند به آموزش طهارت باشد، اکثر پزشکان معمولاً توصیه می کنند والدین تا ۲ الی ۵/۲ سالگی صبر کنند. کنترل مثانه در طول شب، کمی دیرتر ایجاد می شود. بسیاری از کودکان تا چندین ماه دیگر نیز به پوشیدن زیر شلواری های جاذب ادرار احتیاج دارند.
علائم آمادگی کودک شما
هیچ دلیل منطقی نمی گوید که آموزش طهارت بلافاصله موفقیت آمیز خواهد بود. به مدّت چند روز امتحان کنید، چنانچه کودک شما علناً علاقه ای نشان نمی دهد یا مقاومت می کند، برنامه را چند هفته دیگر به تعویق بیاندازید.
از نشانه های آمادگی کودکتان برای آموزش طهارت می توان به موارد زیر اشاره کرد:- کودک شما از واژه های مستراح مثل لگن، جیش، یا آه استفاده می کند.
- کودک شما دیگران را هنگام توالت رفتن مشاهده کرده است.
- کودک شما وقتی خودش را خیس یا خراب می کند اطلاع می دهد و از شما می خواهد او را عوض کنید.
- کودک شما می تواند تا حدودی ادرار یا مدفوعش را کنترل کند.
ملزومات
وقتی به این نتیجه رسیدید که زمان مناسبی را برای آموزش طهارت انتخاب کرده اید، حال به یک سری لوازم و تجهیزات نیاز دارید:
- یک صندلی لگنی کوچک که روی زمین قرار می گیرد. برخی از صندلی های توالت بچه ها، طوری طراحی شده اند که روی توالت های معمولی سوار می شوند، اما بسیاری از کودکان نوع زمینی را ترجیح می دهند. صندلی های زمینی نه تنها به بچه سوار و پیاده شدن آزادانه را می دهند، بلکه به بچه کمک می کنند تا راحت تر زور بزند زیرا پاهایش روی زمین هستند. لگنچه را چند هفته زودتر از آغاز آموزش طهارت تهیه کنید تا بچه خوب با آن آشنا شود.
- شلوارهای آموزشی، که زیر جامه هلیی کلفت با قابلیت جذب بیشتر ادرار هستند.
- برچسب و عکس برگردان. اگر می خواهید علاوه بر تعریف و تمجید، جایزه محسوسی را هم به کودکانتان بدهید برچسب ها (ماه و ستاره) و عکس برگردان ها گزینه های مناسبی هستند. همیشه بچه را به خاطر علاقه نشان دادن به استفاده از توالت تشویق کنید، نه برای آنچه هنگام توالت بیرون می آید. تعریف و تمجید بهترین جایزه ای است که ما می توانید به بچه بدهید. هیچ گاه از غذا به عنوان جایزه دستشویی رفتن استفاده نکنید. اما جوایز ارزان قیمت و محسوسی مثل برچسب های عکس دار بلامانع هستند.
نحوه آموزش کودک
از طریق مختلفی می توان طهارت را به بچه آموخت. مهم نیست که در نهایت چه راهی را انتخاب می کنید، فقط حواستان باشد که مستراح را با میدان جنگ و دعوا اشتباه نگیرید.بسیاری از پزشکان توصیه می کنند، به بچه ها اجازه داده شود با میل و اختیار خود طهارت و دستشویی رفتن را یاد بگیرند. این یعنی هیچ اجبار و اکراهی در کار نباشد، از کودک خود سوال کنید آیا دوست دارد روی لگن بنشیند یا نه. اگر پاسخ منفی است، او را وادار به این کار نکنید. اگر بچه چند دقیقه نشست ولی هیچ کاری نکرد بگذارید هر وقت خواست از لگن بیاید پایین. چنانچه کودک، جیش یا کار بزرگ داشت، در تشویق یا تمجید آزادید. اما اگر زبانم لال، آن "حادثه" ناخوشایند روی داد هرگز کودک نوپای خود را سرزنش یا شرمنده نکنید.سایر روش ها هم اصول یکسانی دارند. فقط به همکاری بیشتر پدر و مادر احتیاج دارند. برای مثال، بچه را در فواصل معین روی لگن بنشانید و از او بخواهید جیش کند. اگر بچه مایل به همکاری نیست، سعی کنید هنگامی که بر روی لگنچه نشسته سرش را با کتاب یا یک بازی گرم کنید. اما اگر در عرض ۵ دقیقه ادرار نکرد اجازه دهید از صندلی لگنی پایین بیاید و این کار را به فرصتی دیگر موکول کنید. هر موقع کودکتان از لگنچه استفاده می کند او را تشویق کنید.در برخی از بچه ها کنترل ادرار و مدفوع همزمان اتفاق می افتد و بقیه با کمی فاصله به این مهم دست می یابند. در اکثر موارد، آموزش طهارت در عرض ۲ ماه با موفقیت انجام می شود. در غیر این صورت، شاید کودک شما هنوز خیلی کوچک است و بنابراین آموزش طهارت را به مدت چند هفته یا چند ماه به تعویق بیندازید.اگر کودک شما بیش از ۵/۲ سال دارد، و هنوز بعد از ۲ ماه اصول طهارت را فرا نگرفته، ممکن است بچه در حال مقاومت باشد. شایع ترین علت این نوع مقاومت، فشار بیش از حد پدر و مادر است. اغلب، در این کودکان بیش از حد، رفتن به دستشویی تذکر داده شده یا به زور، مدتی طولانی، بر روی لگن نشانده شده اند.در تلاش برای آموزش یک کودک مقاوم، مسئولیت پاکیزه ماندن را به خود او محول کنید. به او بگویید که شما از این به بعد به یادش نخواهید آورد که به مستراح برود و او بایستی خودش تصمیم بگیرد کی به آنجا برود. در روزهایی که شلوارش را خیس یا کثیف نمی کند از پاداش های تقویت مثبت یا انگیزه بخش استفاده کنید. و اگر آن اتفاق نامیمون روی داد، او را عوض کنید و سپس در تمیز کردن کثافت از او هم کمک بگیرید، هرگز او را تنبیه یا نکوهش نکنید. سعی کنید از کوره در نروید، هر چند ممکن است کار دشواری باشد.چند ماه پس از این که کنترل روزانه به دست آمد، سعی کنید کودک را بدون پوشک در تختخواب قرار دهید. دستشویی بردن بچه درست قبل از خوابیدن می تواند روند کنترل شبانه را تسریع کند.
بلع اشیاء
بچه ها کوپک به طور طبیعی کنجکاوند و بدشان نمی آید اشیایی مثل سکه، سنجاق، دکمه، هسته میوه و چیزهای دیگر را در دهان بگذارند. این جور چیزها و سایر اشیاء ریز و کوچک را دور از دسترس اطفال نگه دارید.علاوه بر علاقه وافر به اشیاء کوچک، بعضی از بچه ها به شکل مزمن مواد غیر مغذی مثل خاک، گچ، گل و خاکستر می خورند. به این اختلال خوردن، اصطلاحاً پیکا (گل خورک) می گویند. این اختلال ممکن است در دو سال اول زندگی، یعنی زمانی که کنجکاوی بچه، او را وادار به امتحان هر چیزی می کند، ایجاد شود. اگر بچه شما دست از این کار برنداشت، با پزشک صحبت کنید گل خورک ممکن است علامت کمبود آهن باشد.یک پدر یا مادر مراقب قادر خواهد بود شیء را قبل از این که بچه فرو دهد، از دهان او باز گیرد. هنگامی که کودک شما شیئی را می بلعد، معمولاً بدون ایجاد عارضه ای از دستگاه گوارش رد می شود. یک قاعده خوب وجود دارد مبنی بر این که اگر شیئی وارد معده شد، معمولاً از روده ها هم گذر خواهد کرد.اما شیئی ممکن است در مری گیر کند. اگر بچه شما در نفس کشیدن یا بلع غذا مشکل دارد یا اگر آب دهانش بیرون می ریزد، ممکن است شیئی بلعیده شده در مری گیر کرده باشد. در چنین حالتی تلفن اورژانس را بگیرید یا خودتان بچه را به بخش اورژانس در نزدیکترین بیمارستان منتقل کنید.اگر بچه شما به دلیل انسداد راه تنفسی نمی تواند نفس بکشد، مانور هایملیش را امتحان کنید. نشانه های احتمالی گیر کردن یک شیء خارجی در حلق بچه عبارتند از: درد قفسه سینه، دل درد و استفراغ.اگر بچه یک باتری دکمه ای مثل باتری ساعت مچی، ماشین حساب جیبی یا باتری دوربین و سمعک را بلعیده، مستقیماً با پزشک اطفال تماس بگیرید، یا بچه را به اورژانس بیمارستان منتقل کنید، حتی اگر هیچ نشانه ای وجود ندارد. باتری های دکمه ای، حاوی مایعات قلیایی خطرناکی هستند. اگر باتری در مری گیر کند، مایع موجود در آن می تواند تنها به فاصله دو ساعت، سوختگی های شدیدی ایجاد کند.
