امریکایی‌ها سالانه میلیاردها دلار صرف برنامه‌ها و محصولات مربوط به کاهش وزن می‌کنند تا بلکه در این میان رژیم شفابخش و سحرآمیزی پیدا شود که به آنها کمک کند به سرعت و بدون تحمل رنج و مشقت از وزن خود بکاهند. ده‌ها سال است که رژیم‌های FAD را دور و بر خود دیده‌اید و انواع جدیدی از آن هم به شکل منظم بیرون می‌آیند.با رژیم‌های FAD وزن، خیلی سریع و آسان پایین می‌آید. اما متأسفانه اغلب افراد متوجه می‌شوند که هراندازه از وزن خود که کم می‌کنند بعد از مدتی دوباره به بدن باز می‌گردد. علت این موضوع تا حدی به دلیل خستگی از پرهیز از نان یا به زور خوراندن گریپ فروت به فرد یا احساس گرسنگی به سبب مصرف مقادیر اندک کالری می‌باشد.برخی از رژیم‌های پرطرفدار که این روزها مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
رژیم‌های مایع کم‌کالری
رژیم‌های مایع کم‌کالری مانند: مدی فاست و اُپتی فاست با نظارت پزشک و به عنوان راه‌حلی برای افراد فوق‌العاده پروزن تجویز می‌شوند. این رژیم‌ها را نمی‌توان برای یک مدت طولانی مورد استفاده قرار داد چون در حدود ۸۰۰ کالری از رژیم روزانه فرد حذف می‌کنند.
چند نکته برای والدین یک کودک پروزن
والدین، در کمک به کودکان چاق در اینکه احساس کنند بقیه، آنها را دوست دارند، بتوانند وزنشان را کنترل کنند و به عادات سالم روی آورند نقش فوق‌العاده مهمی را بازی می‌کنند.از هر فرصتی برای ایجاد اعتمادبه‌نفس در کودکتان استفاده کنید. کودکان چاق بیش از سایرین در معرض خطر کاهش اعتمادبه‌نفس هستند، که دلیل آن تأکید جامعه بر ظاهر خوب و ظرافت اندام است. از پیش کشیدن موضوع بهداشت و تندرستی نترسید، اما خیلی مواظب باشید تا مبادا کودک، این نگرانی و دغدغه خاطر شما را یک توهین تلقی کند. با فرزندان خود به صورت رودررو، بی‌رودربایستی، و بدون هرگونه پیش‌داوری صحبت کنید.به علاوه، توصیه‌های زیر راهم مدنظر قرار دهید.
- برای کودک، خود سرمشق باشید. اطمینان حاصل کنید که سبک زندگی شما پرخوری و بی‌تحرکی را در کودکتان ترغیب نمی‌کند، اگر مایلید کودک شما در رستوران سفارش سیب‌زمینی سرخ‌کرده ندهد، خودتان هم این کار را نکنید. شیرینی‌جات خوشمزه نخرید، اگر می‌خواهید کودکان یواشکی به آن ناخنک نزند.
- غذا خوردن را از بقیه کارها جدا کنید. افراد خانواده باید مواظب باشند تا هنگام تماشای تلویزیون، گردش با اتومبیل یا رفتن به آشپزخانه چیزی نخورند. بنشینید، غذا بخورید، از آن لذت ببرید و بعد هم برخیزید و به دنبال کار دیگری بروید.
- غذا را جایزه ندهید. برای بچه‌ها به عنوان جایزه، خوراکی نخرید. برای جشن گرفتن از روش‌های دیگری استفاده کنید. مثلاً به پیاده‌روی بروید، به بازی بولینگ بروید، پاسور بازی کنید یا به اتفاق به دوچرخه‌سواری بروید.
- وقت تماشای تلویزیون، ویدئو و بازی با کامپیوتر را کاهش دهید. ارتباط واضحی میان زمان تماشای تلویزیون – به ویژه چنانچه همراه با خوردن باشد – و چاقی وجود دارد. کودکان نباید در اتاق خوابشان تلویزیون داشته باشند و زمان استفاده از کامپیوتر یا تماشای تلویزیون و ویدئو اگر ارتباطی با تکالیف درسی ندارد نباید بیشتر از یک تا دو ساعت در روز باشد.
- بر اهداف، مثبت متمرکز شوید. به فرزند خود در تلاش برای دستیابی به اهدافی مثل توانایی برای دوچرخه‌سواری به مدت بیش از ۲۰ دقیقه بدون خستگی و دویدن همراه و همگام با سایر بچه‌ها در کلاس‌های آمادگی جسمانی کمک کنید.
- اهداف سهل‌الوصولی برای کل خانواده تعیین کنید. تغییرات ایجاد شده در رژیم باید جزئی و دربرگیرنده کل خانواده باشد. مثلاً همه خانواده را در یک شامگاه برای قدم زدن بیرون ببرید ولی به جای دسرهای پرکالری و ممنوع، فقط میوه با خود ببرید و مثل دفعات گذشته، در بین راه غذاهای آماده نخرید.
جایگزین وعده‌های غذایی
از این جایگزین‌ها می‌توان به Slimfast اشاره کرد که بدون نسخه هم قابل تهیه کردن است. طبق این رژیم شما جای یک یا دو وعده غذایی خود را به نوشیدنی‌ها می‌دهید. و در وعده سوم یک غذای سالم با چربی و کالری اندک می‌خورید.
رژیم آتکینز
آقای دکتر رابرت آتکینز معتقد است کربوهیدرات‌ها باعث افزایش تولید انسولین می‌شوند، که منجر به افزایش وزن و سایر خطرات مربوط به سلامتی می‌شود. بنابراین، رژیم آتکینز در ابتدای امر مصرف کربوهیدرات‌ها را تا ۲۰ الی ۴۰ درصد محدود می‌کند. اکثر دانه‌هاى خوراکى، لوبیاها (حبوبات)، میوه‌ها، انواع نان، رشته‌ها و سبزی‌ها حذف می‌شوند. وی می‌گوید شما می‌توانید هرچقدر دوست دارید گوشت، تخم‌مرغ، پنیر، کره و خامه بخورید.واقعیت این است که بدون مصرف کافی کربوهیدرات بدن شما شروع به سوزاندن ذخائر کربوهیدرات برای تأمین انرژی می‌کند – که مقدار زیادی از وزن آبی بدن را آزاد می‌سازد. بدن شما همچنین به سوزاندن چربی‌ها روی می‌آورد. سوزاندن چربی بدون کربوهیدرات تشکیل فرآورده‌های زایدی به نام کتون را نیز در خون در پی دارد. کتون‌ها قبل از نابودی در کلیه‌ها مورد پردازش قرار می‌گیرند، کتون‌ها اشتها را سرکوب می‌کنند اما باعث خستگی و تهوع هم می‌شوند. اثرات درازمدت این رژیم بر سلامتی معلوم نیست. از آنجایی که این رژیم بسیاری از غذاها را حذف می‌کند، مصرف مکمل‌ها به نظر لازم می‌آید.
داروها و ترکیبات بدون نسخه برای کاهش وزن
این داروها و ترکیبات بدون نسخه شما را امیدوار می‌کنند تا در اثر افزایش متابولیسم یا سرکوب اشتها مقادیر زیادی از وزن شما را کم کنند. با این وجود عوارض جانبی این ترکیبات می‌تواند خطرناک باشد.مردم عموماً به داروهای رومیزی و فرآورده‌های گیاهی به چشم داروهای کم‌خطرتر نسبت به داروهای نسخه‌ای می‌نگرند و اغلب مقادیر زیادی از آنها را به تنهایی یا مخلوط با سایر داروها مصرف می‌کنند. به علاوه، از آنجایی که تولید ترکیبات گیاهی زیر نظر سازمان غذا و دارو (FDA) نیست، شما نمی‌توانید مطمئن باشید که واقعاً چه چیزی را به عنوان دارو دارید مصرف می‌کنید.ترکیبات بدون نسخه قادر نیستند به جز به شکل گذرا و موقتی وزن شما را کاهش دهند (اگر اصلاً قادر باشند) و مضرات این ترکیبات معمولاً بیش از منافع آنهاست.در اینجا نگاهی می‌اندازیم به چند فرآورده رژیمی پرطرفدار اما بدون نسخه و اینکه چه کاری برای شما خواهند کرد یا نخواهند کرد.
افدرین
یکی از رایج‌ترین داروهای لاغری، متابولایف است که نوعی مکمل گیاهی در رژیم غذایی می‌باشد. محصولات مشابهی هم به نام متابولیت و متابوماکس در بازار وجود دارند.ماده اصلى موجود در همه اینها افدرین است که خود از مشتقات افدرا (ما - هوانگ) می‌باشد. از افدرین برای درمان آسم استفاده می‌شود. از این ماده، دارویی به نام مت آمفتامین هم ساخته می‌شود که نوعی ماده مخدر است و عوام به آن سپید (Speed) می‌گویند. از نظر شیمیایی تنها تفاوت اندکی بین مت آمفتامین و افدرین وجود دارد. این دارو می‌تواند اشتهای شما را سرکوب کند ولی اثرات جانبی دیگری مثل افزایش فشارخون، بی‌نظمی در ضربان قلب، بیخوابی، عصبانیت، لرزش دست و پا، تشنج، حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ نیز به همراه دارد.
چیتوزان
یک مکمل رژیمی است که از چیتین، نوعی نشاسته موجود در اسکلت میگو، خرچنگ و سایر نرم‌تن صدف دار به دست می‌آید. از آنجایی که چیتوزان هضم نمی‌شود، بنابراین از سرتاسر لوله گوارشی شما عبور می‌کند ولی جذب نمی‌شود و در نتیجه هیچ کالری هم به بدن اضافه نمی‌کند. ماهیت شیمیایی چیتوزان به‌گونه‌ای است که باعث پیوند آن با برخی از غذاهای چرب می‌شود که دفع مقادیری از این چربی‌ها را به جای جذب آنها در پی دارد. البته خبر بد آن است که یک مطالعه نشان داد میزان کاهش وزن حاصل از چیتوزان بیشتر از ترکیبات پلاسیو (یعنی دارویی که هیچ خاصیت درمانی ندارد) نیست.
اسید هیدروکسی سیتریک (HCA)
این ماده که در بیشتر فرآورده‌های گیاهی برای لاغری وجود دارد از گیاهی بومی در هندوستان موسوم به گارسینیا کمبوجیا به دست می‌آید. نام‌های تجاری این گیاه دارویی عبارتند از: سیتروس سلیم، سیتریماکس، و سیتری لین. مقاله‌ای که در ژورنال انجمن پزشکی امریکا به چاپ رسید حاکی از بی‌تاثیر بودن این گیاه در کاهش وزن است.
۵- هیدروکسی تریپتوفان
محصولات ۵- هیدروکسی تریپتوفان (HIP-5) که تحت نام‌های Solaray, Natural Balances Natrol به فروش می‌رسند، حاوی ماده آلاینده‌ای هستند که با نوعی اختلال خونی نادر و بالقوه مرگ‌بار در ارتباط است. ۵-HIP ارتباط تنگاتنگی با ال - تریپتوفان دارد، ماده اخیر نوعی مکمل غذایی بود که در سال ۱۹۹۰ پس از کشف دانشمندان از وجود نوعی آلاینده شبیه به همین آلاینده موجود در ۵-HIP که ممنوع اعلام شد.
سرکوب کننده‌های اشتها
این ترکیبات مانند Dexatrim و Acutrim ممکن است حاوی ماده فنیل – پروپائول آمین (PPA) باشند – که به عنوان محرک در داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی به کار می‌رود و ارتباط آن با افزایش خطر سکته مغزی روشن شده است.FDA (سازمان غذا و دارو) به مصرف‌کنندگان در مورد مصرف هرگونه داروی حاوی PPA هشدار می‌دهد. حتی اگر PPA از دگزاتریم و آکوتریم حذف شود و خطر مصرف آنها را کمتر کند، شما بعد از قطع مصرف این داروها باز هم مجبور به کنترل اشتهای خود هستید، زیرا در غیر این صورت احتمال بازگشت وزنی که کم کرده‌اید وجود دارد.
پیرووات
پیرووات از جمله مکمل‌های پرطرفدار کاهش وزن است که بنابر نظر برخی افراد تأثیر کمی در کاهش وزن دارد. پیرووات، به شکل اسید کربوهیدرات‌ها و پروتئین در بدن ساخته می‌شود. این ماده در چند نوع غذا مثل سیب‌زمینی سرخ‌شده، پنیر و شراب سرخ هم یافت می‌شود. پیرووات اگرچه به نظر سالم و بی‌خطر می‌آید، اما ادعاهای آن مبنی بر تسریع کاهش اشتها و کمک به کاهش وزن هنوز به اثبات نرسیده است.
مسهل‌ها و ترکیبات ادرارآور گیاهی
مسهل‌ها و ترکیبات مدر گیاهی باعث دفع آب و در نتیجه کاهش وزن می‌شوند، ولی روی چربی تأثیری ندارند. این داروها ممکن است باعث کاهش سطح پتاسیم خون و مشکلات عدیده‌ای در قلب و عضلات شوند. به علاوه چنانچه بیش از حد از این ترکیبات استفاده کنید ممکن است روده‌های شما به آنها وابسته شوند و اصطلاحاً دچار تنبلی روده شوید.
کافئین
مطالعات محدودی نشان می‌دهند در افرادی که ورزش می‌کنند و رژیم کم‌چرب دارند، مصرف مقادیر زیاد کافئین یا سایر محرک‌ها می‌تواند سرعت کاهش وزن را تااندازه‌ای بیشتر کند. اما مصرف آن در دوزهای بالا ممکن است باعث لرزش خفیف اندام‌ها، تحریک‌پذیری، بیخوابی و افزایش فشارخون شود. و چنانچه همراه با سایر محرک‌ها مثل افدرین مصرف شود عوارض جانبی آن ممکن است خطرناک‌تر باشد.
رژیم زون
رژیم زون مبتنی بر این باور است که کلید موفقیت در کاهش وزن، رژیمی است که در آن هر وعده غذایی دارای یک نسبت کربوهیدرات به پروتئین ۴ به ۳ می‌باشد. برای افراد پروزن، یک نسبت کالری معادل ۴۰ درصد کربوهیدرات، ۳۰ درصد پروتئین و ۳۰ درصد چربی توصیه می‌شود. هدف این رژیم حفظ یک نسبت ویژه میان انسولین و گلوکاگون است که تنظیم‌کننده‌های متابولیسم کربوهیدرات در بدن می‌باشند.با این حال، شواهد و مدارک چندانی در دست نیست که نشان دهد امکان دست‌کاری متابولیسم از طریق چنین تغییرات رژیمی وجود دارد. البته در صورت پیروی از رژیم تجویزی در این کتاب افراد وزن خود را کم خواهند کرد که علت آن میزان کالری پایین در این رژیم و تأکید پرمصرف میوه‌ها سبزی‌ها است.
رژیم شوگر باسترز
اگر در نظر بگیرید که به طور متوسط هر امریکایی در هفته تقریباً ۳ پوند (حدود ۵/۱ کیلوگرم) قند مصرف می‌کند، شعار رژیم شوگر باسترز: "قند را اصلاح کنید تا چربی، پیراسته شود" ممکن است ارزشمند به نظر آید. اما این ایده که تمامی غذاها از قبیل سیب‌زمینی، ذرت و هویج و نیز قندهای تصفیه شده موجود در کیک‌ها و شیرینی‌ها آب‌نبات‌ها و نوشابه‌ها را در برمی‌گیرد، مفهومی بعید و غیرمعقول است.برچیدن قند از سفره غذا تنها یک وجه قضیه است. بدون اعمال تغییرات دیگر و به ویژه با مجاز ساختن چربی اشباع و کاهش مصرف سبزی‌های مفید، بعید و غیرمحتمل است که این رژیم بتواند شما را در کم کردن وزن یاری کند – یا دست که در درازمدت بتواند وزن را پایین نگه دارد.
رژیم گریپ فروت
نسخه‌های متعددی از رژیم گریپ‌فروت در بازار وجود دارد – حتی یک نسخه‌ایی که به غلط رژیم گریپ فروت خوانده می‌شود. همه این برنامه‌ها شما را ملزم به خوردن نصف گریپ‌فروت قبل از هر وعده غذایی می‌کنند تا همه فواید آنزیم‌های به قول خودشان چربی سوز میوه را یکجا درو کرده و مال خود کنید. در این رژیم دریافت کالری معمولاً به کمتر از ۸۰۰ تا در روز محدود می‌شود. گریپ فروت فاقد چربی است، کالری و سدیم کمی دارد و سرشار از ویتامین C است. اما کالری بسیار پایین – و نقصان پروتئین، فیبر و چندین ویتامین و ماده معدنی مهم – می‌تواند این رژیم را برای برخی افراد مضر و خطرناک سازد.
رژیم تیپ خونی
رژیم تیپ خون یا رژیم خونی براساس نوع خونی که شما دارید لیست بلند بالایی از غذاها را ارایه می‌دهد که شما باید بخورید یا از آنها پرهیز کنید. منطق این گروه بر این نکته استوار است که هر نوع خونی دارای مارکرهای آنتی‌ژنی منحصربه‌فردی است که نسبت به برخی از غذاها واکنش نشان می‌دهند. با این حال هیچ‌گونه شواهد علمی در دست نیست که بنا کردن یک رژیم بر پایه تیپ خونی را توجیه کند.
رژیم سوپ کلم
از این ساده‌تر چه چیزی می‌توان یافت؟ ۷ روز و ۷ شب هرچقدر که دوست دارید سوپ کلم بخورید و در آخر ۱۰ تا ۱۵ پوند (۵ الی ۵/۷ کیلوگرم) از وزنتان کم خواهد شد. البته در این برنامه یک‌هفته‌ای غذاهای دیگری هم توصیه می‌شوند از جمله: سیب‌زمینی، آب‌میوه و برخی از سبزی‌ها. تنها مشکل آن است که طرفداران سوپ کلم از نوعی احساس سبک‌سری و ضعف، شکایت دارند زیرا این رژیم از نظر محتوای پروتئین، ویتامین‌ها و کربوهیدرات‌های کمپلکس بسیار پایین است.
سایر رژیم‌ها
رژیم‌های غذایی لوکس دیگری هم با قیمت‌های گزاف به فروش می‌رسند. بسیاری از آنها توصیه به کاهش دریافت کربوهیدرات می‌کنند و دربرگیرنده مقادیر ناچیز یا اصلاً فاقد میوه، سبزی و دانه‌های خوراکی هستند.لپ کلام اینکه: در قبال رژیم‌هایی که ادعای درمان فوری چاقی می‌کنند یا بیش از اندازه خود را خوب جلوه می‌دهند جانب احتیاط را نگهدارید. اگرچه توصیه‌ها و شیوه‌های سنتی برای کنترل وزن – مصرف طیفی از سبزی ها، میوه‌ها و دانه‌های خوراکی و فعالیت بدنی – ممکن است خسته‌کننده و ملال‌آور به نظر برسند اما همین‌ها عموماً وضع سلامتی و کاهش وزن پایدار را در پی دارند.
