امداد رسانی

سی-پی-آر یا احیاء قلب و ریه امکان نجات جان انسان­ها را در شرایط اورژانسی مختلف فراهم می­سازد. برخی از شایع­ترین موقعیت­هایی که در آن نیاز به کمک تنفسی و ماساژ قفسه سینه می­باشد، عبارتند از: حمله قلبی، حمله شدید اسم، خفگی با دود، مسمومیت با مونوکسید کربن، غرق شدگی و برق گرفتگی. 

حمله قلبی

حمله یا سکته قلبی زمانی رخ می­دهد که یک یا چند تا از شریان­های کرونر که کار خون رسانی به عضله قلب را بر عهده دارند دچار انسداد بشوند. بخشی از قلب که از دریافت خون و به تبع آن اکسیژن، محروم می­ماند، به تدریج می­میرد. گاهی قبل از وقوع حمله قلبی، فرد دچار آنژین یا درد قفسه سینه حین یا بعد از فعالیت جسمانی یا حتی در هنگام استراحت بوده است. در مواردی هم، حمله قلبی در غیاب هر گونه درد هشدار دهنده­ای رخ می­دهد.حمله قلبی از فوریت­های پزشکی است. اگر فکر می­کنید دچار حمله قلبی شده­اید:

1. فورا تقاضای کمک کنید. به اورژانس زنگ بزنید یا از کسی بخواهید شما را تا نزدیک­ترین مرکز اورژانس برساند. هرگز خودتان پشت فرمان اتومبیل ننشینید تاخیر در مراقبت­های پزشکی، اشتباهی است که سالیانه به قیمت جان هزاران نفر تمام می­شود.
2. هنگامی که منتظر رسیدن کمک اورژانسی هستید یا در حال رانندگی به سمت مرکز اورژانس می­باشید، یک عدد قرص آسپیرین را جویده و فرو دهید. آسپیرین به پیشگیری از تشکیل لخته بیشتر در شریان­های قلبی کمک می­کند. جویدن قرص پیش از فرو دادن به جذب و عملکرد سریع­تر آن منجر می­شود.

اگر همراه فردی هستید که دچار حمله قلبی شده و تنفسش ناگهان قطع شد عملیات سی-پی-آر را آغاز کنید.حمله شدید آسم بیماران آسمی ممکن است به صورت موردی یا حتی مکررا دچار حمله آسم شوند. اغلب، داروی آسمی، تنها چیزی است که برای رفع علائم حمله آسم مورد نیاز است.البته ممکن است گهگاه، حملات جدی­تر یا حتی مرگ­باری هم اتفاق بیفتد. علایم و نشانه­های یک حمله شدید آسم ممکن است شامل: تنگی نفس شدید، کبودی صورت و لب­ها، اضطراب شدید، نبض تند و تعریق بیش از حد باشند.وقتی یک حمله شدید آسم رخ می­دهد:

1. خاطر جمع شوید که این مسئله از فوریت­های خفگی نباشد. افراد مبتلا به آسم، مثل همه ما، ممکن است در اثر غذا یا یک شیء خارجی دچار انسداد راه هوایی شوند.
2. خونسردی خود را حفظ کنید.
3. با اورژانس تماس گرفته و تقاضای کمک کنید یا فرد را به نزدیک­ترین مرکز اورژانس منتقل نمایید.
4. اگر فرد آسمی، بی­هوش شد بلافاصله سی-پی-آر (احیاء قلب و ریه) را آغاز کنید.

 

خفگی با دود

آتش باعث ایجاد دود می­شود که ممکن است حاوی مواد سمی باشد. پلاستیک، پارچه مصنوعی، چوب، مواد شیمیایی و سایر مواد قابل اشتعال در صورت سوختن می­توانند از خود مونوکسید کربن، سیانید و دیگر بخارهای سمی تولید کنند. استنشاق دود این مواد می­تواند باعث مشکلات تنفسی و آسیب راه­های هوایی و ریه­های شما گردد.نشانه­های کلیدی خفگی با دود عبارتند از: قرمزی و سوزش چشم­ها و مشکل تنفسی مانند بریده بریده نفس کشیدن. هر نوع علامتی از مشکل تنفسی-حتی اگر سرفه باشد-باید بی­درنگ تحت مداوا قرار گیرد، زیرا به طور معمول این مشکل رو به وخامت خواهد گذاشت. برای درمان خفگی ناشی از دود:

1. بیمار را به یک محیط عاری از دود، که به اندازه کافی دور از آتش یا منبع دود باشد، منتقل کنید.
2. وقتی بیمار را از شر دود خلاص کردید، وضعیت تنفسی او را مورد ارزیابی قرار دهید. اگر نفس نمی­کشد، سی-پی-آر را شروع کنید.
3. اگر بیمار نفس می­کشد، لباس­های تنگ او را باز کنید و تا حد امکان او را در وضعیت راحت­تری قرار دهید. از اورژانس تقاضای کمک کنید-حتی اگر به نظر می­رسد بیمار بهتر شده است.
4. در صورت نیاز، درمان شوک را بر روی فرد پیاده کنید (به صفحات بعدی مراجعه شود).

تهویه مفرط (تنفس سریع) ترس یا حملات دهشت می­توانند باعث تنفس سریع-نفس نفس زدن که حاصل نفس کشیدن­های خیلی زیاد یا خیلی عمیق می­باشد-بشوند. اگرچه هوای زیادی وارد ریه­های شما می­شود، اما همچنان احساس کمبود اکسیژن و نفس تنگی می­کنید. تنفس سریع می­تواند باعث مور مور شدن و جمع شدگی یا اسپاسم دست­ها شود، یعنی انگشت شست و انگشت کوچک (پنجمی) به هم نزدیک می­شوند در حالی که سه انگشت وسط از هم فاصله گرفته و در وضعیت کشیده قرار می­گیرند. پاهای شما هم دچار اسپاسم مشابهی می­شوند. سایر نشانه­ها عبارتند از: سبکی سر و مور مور شدن دور دهان، این نشانه­ها، در اثر دفع مقادیر زیاد گاز مونوکسید کربن از ریه­های شماست، که باعث نوعی عدم تعادل شیمیایی در بدن می­شود. درمان تنفس سریع شامل: دلگرمی دادن به فرد است؛ به او بگویید همه چیز روبراه است و او را ترغیب کنید طبیعی­تر و آرام­تر نفس بکشد. گاهی اوقات، نفس کشیدن در یک کیسه کاغذی کوچک کمک شایانی به فرد می­کند. زیرا با این کار، یعنی تنفس مجدد هوای خارج شده از ریه­ها، سطح دی اکسید کربن خون فرد به حد طبیعی خود باز می­گردد. باد و خالی شدن پاکت، نشانه صحت انجام این مانور است. اگر شخص مورد نظر، قبلا سابقه چنین مسئله­ای را نداشته است، بایستی برای حصول اطمینان از بی خطر بودن جنین حادثه­ای که شبیه یک حمله دهشت است به پزشک مراجعه کنید.

مسمومیت با مونوکسید کربنیکی از فرآورده­های جانبی آتش، مونوکسید کربن است. در صورت استنشاق، مونوکسید کربن جای اکسیژن را در جریان خون گرفته و اکسیژن رسانی به سلول­های بدن را کاهش می­دهد. علایم و نشانه­های معمول مسمومیت با مونوکسید کربن عبارتند از: سردرد، تهوع، استفراغ و گیجی و منگی، تشنج و مرگ هم در سطوح بالای مونوکسید کربن در جریان خون ممکن است روی دهند.بخاری­ها یا کوره­ها و اجاق­های الوار سوز یا زغال سوز که راه خروجی درست و حسابی ندارند، از جمله مواردی هستند که می­توانند منجر به تجمع گاز مونوکسید کربن در منزل شوند. برای برخورد صحیح با مسمومیت مونوکسید کربن:

1. اگر شب هنگام با سردرد از خواب بیدار شدید-به خصوص اگر عضو دیگری از خانواده هم از سردرد شکایت دارد یا از خواب بیدار نمی­شود-همه اعضا خانواده را فورا از ساختمان خارج کنید. به خانه همسایه بروید و با اورژانس تماس گرفته، تقاضای کمک کنید.
2. اگر در کنار فردی هستید که در معرض گاز مونوکسید کربن بوده، ببینید نفس می­کشد یا نه، و اگر نفس نمی­کشد، سی-پی-آر را آغاز کنید.
3. اگر فرد، نفس می­کشد، لباس­های تنگ او را شل کرده یا از تنش درآورید و تا حد امکان او را در وضعیت راحت و آرام قرار دهید. اکنون با اورژانس تماس بگیرید-حتی اگر فرد مورد نظر حالش بهتر شده باشد، بهتر است چنین فردی در اسرع وقت، برای مدتی زیر اکسیژن پر جریان (۱۰۰ درصد) قرار گیرد.
4. در صورت نیاز، درمان شوک را آغاز کنید.

 

غرق شدگی

اگر شخصی دارد دست و پا می­زند یا به زیر آب رفت و شما این قدرت بدنی و تبحر را در خود می­بینید که بتوانید او را نجات دهید، فورا این کار را انجام دهید. اگر شناگر نیستید، یا مطمئن نیستید بتوانید به تنهایی شخص را نجات دهید از دیگران کمک بگیرید.در برخورد با فردی که تازه از غرق شدن نجات یافته:

1. وقتی فرد را نجات دادید، چنانچه تنها هستید به اورژانس تلفن بزنید. سپس کار سی-پی-آر را آغاز کنید. اما اگر تنها نیستید، فردی را برای کمک اعزام کنید و خودتان هم در اولین فرصت تنفس دهان به دهان را آغاز کنید. این یعنی فرآیند نفس دادن را هنگامی که به سمت کم عمق آب می­رسید حتی بیش از قرار دادن غریق بر روی ساحل شروع کنید.
2. در تلاش برای بیرون دادن آب از ریه­های فرد، وقت را تلف نکنید. نفس دادن به غریق را بلافاصله شروع کنید. هوا هنوز هم علیرغم وجود آب، قادر به رسیدن به ریه­ها می­باشد و در بیشتر اوقات، مقدار این آب اندک است یا اصلا آبی وارد ریه­ها نشده است.
3. راه هوایی را باز کرده و دو نفس سریع به او بدهید، در همان حالی که او را به سمت قایق یا ساحل می­برید، هر چند ثانیه به نفس دادن ادامه دهید.
4. غرق شدگی می­تواند عوارض متعددی را در پی داشته باشد، پس حتی اگر عملیات سی-پی-آر یا احیاء غریق موفقیت­آمیز بود، باز از اورژانس کمک بگیرید.

  

برق گرفتگی

اکثر افراد، هر از گاهی دچار برق گرفتگی یا شوک الکتریکی ضعیف می­شوند. چنین شوک­هایی معمولا بیش از آنکه خطرناک باشند، تکان دهنده­اند، زیرا یک واکنش عصبی، تقریبا به شکل آتی شما را دورتر از منبع الکتریسیته پرت می­کند. هر چند، در برخی از موقعیت­ها، حتی مقادیر اندک الکتریسیته (برق) هم می­تواند مرگ بار باشد.شکل ۱۲٫ برای کشیدن یا هل دادن شخص برق گرفته، دورتر از منبع الکتریسیته، از یک وسیله نارسا استفاده کنید-مثل، دسته جاروی چوبی یا فایبرگلاس. 

در برخورد با برق گرفتگی:

1. فرد را از منبع برق دور کنید. اگر متوجه شدید فردی دچار برق گرفتگی شده است، نگاه کنید، اما به او دست نزنید. این شخص ممکن است هنوز در تماس با برق باشد. دست زدن به شخص برق گرفته می­تواند شما را هم دچار شوک کند. در صورت امکان، دستگاه یا کنتور برق را خاموش کنید.
2. چنانچه این کار ممکن نیست، منبع الکتریسیته را از فرد دور کنید. با استفاده از یک شیء خشک و نارسانا، مثل پلاستیک، لاستیک (کائوچو)، فایبرگلاس، چوب (مثلا، دسته جارو) یا مقوا، این کار را انجام دهید و از اشیاء فلزی استفاده نکنید.
3. هنگامی که دیگر خطری از نظر جریان برق، فرد را تهدید نمی­کند. وضعیت تنفسی او را چک کنید. اگر نفس نمی­کشد، یا نفس­هایش ضعیف و سطحی است به اورژانس زنگ بزنید و تا رسیدن کمک، سی-پی-آر را آغاز کنید.
4. اگر شخص مورد نظر غش کرده، رنگش پریده، یا دچار علایم دیگری از شوک شده است، او را روی زمین بگذارید به طوری که کمی پایین­تر از تنه قرار گیرد، و پاهایش را بالاتر نگه دارید.
5. حتی اگر شخص برق گرفته، بی هوش نیست یا ضعیف و بی حال نشده، حتما به مرکز اورژانس مراجعه کنید تا مطمئن شوید در نتیجه این حادثه، آسیب داخلی به او وارد نشده است.

خونریزی شدید

وقتی صدمه­ای باعث خونریزی می­شود، برای بند آوردن خونریزی باید اقداماتی را انجام دهید. اکثر صدمات، خونریزی مرگ باری را به دنبال ندارند، اما اگر مقادیر قابل توجهی خون از فرد برود، احتمال بروز شوک، بیهوشی و مرگ وجود دارد. مراقبت­های دقیق و صحیحی باید برای بند آوردن خون و همچنین اجتناب از عفونت کردن و سایر عوارض احتمالی، صورت گیرد. اطلاعاتی که در زیر ارایه می­گردد، شرح و توضیحی است راجع به اقدامات اورژانسی صحیح برای دست­یابی به این اهداف. 

بند آوردن خونریزی شدید

برای بند آوردن خونریزی شدید:

1. شخص مجروح را روی زمین قرار دهید. در صورت امکان، سرش را کمی پایین­تر از تنه قرار داده و پاهایش را بالا نگه دارید. هر دو وضعیت با افزایش جریان خون مغز، احتمال غش کردن یا از حال رفتن فرد را کاهش می­دهند. در صورت امکان، محل خونریزی را بالا بگیرید. مثلا، دست جراحت دیده را بالاتر از قلب نگاه دارید. این کار، جریان خون به زخم را کاهش می­دهد زیرا قلب مجبور است در خلاف جهت نیروی جاذبه، خون را پمپ کند.

توصیه­ هایی برای پیشگیری برای پیشگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن، دستگاه­های ردیاب مونوکسید کربن در منزل نصب کنید. این ردیاب­ها، چنانچه سطح مونوکسید کربن در منزل یا هر ساختمان از حد مجاز فراتر رود، آژیر می­کشند روی جعبه ردیاب به کد UL 2034 دقت کنید. این کد نشان می­دهد. ردیاب خریداری شده دارای استانداردی است که بر مبنای آن، دستگاه پیش از پیدایش نشانه­های مسمومیت در یک فرد بزرگسال طبیعی و سالم، آژیر خواهد کشید.

انواع خونریزی هنگام کمک به فردی که دچار خونریزی شده، تشخیص نوع خونریزی، اغلب کمک شایانی می­کند زیرا درمان خونریزی­های مختلف با هم فرق می­کنند. خونریزی­ها را به سه نوع عمده تقسیم می­کنند: خونریزی مویرگی مویرگ­ها بیشترین و ریزترین عروق خونی بدن هستند. وقتی یک برش جزئی یا خراش پوستی، برخی از مویرگ­ها را پاره می­کند، خونریزی معمولا، کند و ناچیز است. سیستم انعقادی بدن، به شکل طبیعی، خونریزی را در عرض چند دقیقه متوقف می­سازد. خونریزی وریدی بریدگی­های عمیق­تر، معمولا باعث پارگی وریدها می­شوند و منجر به تراوش خونی می­گردند که به سمت قلب در حرکت است. این خون، از آنجایی که اکسیژن خود را به بافت­ها تحویل داده است، قرمز تیره به نظر می­رسد. جریان مداوم اما نسبتا کندی دارد. با اعمال فشار مستقیم بر روی زخم، معمولا جریان خون متوقف می­شود. خونریزی شریانی نادرترین و در عین حال جدی­ترین نوع خونریزی، در اثر آسیب به شریان رخ می­دهد. خون ریخته شده، قرمز روشن است و اغلب با هر انقباض قلب، جریان خون شریانی هم دچار فوران می­شود. چنانچه یکی از شریان­های اصلی بدن پاره شود و سریعا در جهت قطع خونریزی اقدام نشود، احتمال مرگ فرد به فاصله چند دقیقه پس از خونریزی وجود دارد. اما در اکثر موارد، فشار محکم و مستقیم بر روی زخم، باعث متوقف شدن خونریزی می­گردد.

2. هر گونه بافت مرده یا آشغال قابل رویت را از روی زخم پاک کنید. اشیاء فرو رفته در بدن بیمار را در نیاورید. در این مرحله سعی در کاوش یا تمیز کردن زخم نکنید. فقط خونریزی را متوقف کنید.
3. با یک بانداژ استریل، پارچه تمیز، یا حتی یک تکه از لباس فشار مستقیمی بر زخم اعمال کنید. اگر چیز دیگری دم دست نبود، با دست خودتان بر زخم فشار وارد آورید.
4. آن­قدر فشار دهید، تا خونریزی بند آید. وقتی خونریزی متوقف شد، زخم را بسته و با نوار چسب محکم کنید. اگر هیچ چیز دم دست نیست، یک تکه تمیز لباس را مورد استفاده قرار دهید.
5. اگر خونریزی ادامه دارد و از لای گاز یا پارچه­ای که زخم را با آن پوشانده­اید نست می­کند، بانداژ را بر ندارید. بلکه روی آن پارچه یا گاز بیشتری بگذارید.
6. اگر خونریزی با فشار مستقیم بند نمی­آید، بهتر است. روی شریان اصلی که به ناحیه زخم شده خون رسانی می­کند فشار وارد کنید. مثلا، در صورتی که زخم روی دست یا ساعد است، شریان اصلی بازو را به استخوان فشار دهید. انگشتان خود را روی شریان ثابت و بی حرکت قرار دهید و با دست دیگر همچنان بر زخم فشار وارد آورید.
7. وقتی خونریزی متوقف شد، ناحیه جراحت دیده را بی حرکت نگاه دارید، بانداژ را باز نکنید و از اورژانس تقاضای کمک کنید، یا شخص مجروح را در اسرع وقت، به نزدیک­ترین مرکز اورژانس برسانید.

 

خونریزی از یک زخم باز

خونریزی از سطح بدن می­تواند بسیار جزئی باشد، مثل خراش سوزن یا وسیع باشد، مثل برش عمیقی که طی آن یکی شریان­ها پاره می­شود. همه زخم­ها نیاز به مراقبت و درمان صحیح دارند. مراقبت ناکافی می­تواند، عفونت جدی زخم را به دنبال داشته باشد. یک اقدام احتیاطی بسیار مهم برای پیشگیری از عفونت آن است که واکسن یادآور کزاز را همیشه سر موعد بزنید. 

بریدگی­ها

اگر دچار بریدگی مختصری شده­اید که خونریزی چندانی ندارد، محل بریدگی را کاملا با آب و کمی صابون بشویید. برای جلوگیری از عفونت زخم کمی پماد آنتی بیوتیک روی آن بمالید و پانسمان کنید تا تمیز بماند.چنانچه بریدگی جدی­تر است-یعنی، خونریزی در عرض چند دقیقه خود به خود متوقف نمی­شود یا بریدگی عمیق، بزرگ یا دارای لبه­های ناهموار و زخمتی می­باشد-با پزشک خود مشورت کنید. اما ابتدا با اعمال فشار مستقیم بر زخم، به وسیله یک گاز استریل یا پارچه تمیز خونریزی را بند بیاورید. آن­قدر پارچه یا گاز را روی زخم نگه داشته و فشار دهید تا خونریزی متوقف شود. 

خون مردگی

خون مردگی (کوفتگی)، معمولا ناشی از ضربه یا زمین خوردن است. خونریزی زیر پوستی باعث تجمع خون (هماتوم) در این ناحیه می­گردد. برای کاهش ناراحتی و درد، ناحیه آسیب دیده را بالا نگه داشته و هر چند ساعت یکبار روی آن به مدت ۲۰ دقیقه کیسه یخ یا آب سرد بگذارید و این کار را روزی چند بار برای ۱ الی ۲ روز ادامه دهید. 

سوراخ شدگی

با گذاشتن روی یک میخ، رایج­ترین اتفاقی است که باعث سوراخ شدگی می­شود. چنین زخمی معمولا خونریزی زیادی به دنبال ندارد. در حقیقت، اغلب خون مختصری جاری می­گردد و به نظر می­رسد زخم تقریبا به شکل آنی بسته می­شود. اما این موضوع بدان معنا نیست که درمان لازم نمی­باشد.زخم­های سوراخ، به دلیل احتمال عفونت، بسیار خطرناک هستند. شیئی که باعث زخم شده، به ویژه اگر خاک آلود باشد، ممکن است ناقل اسپورهای باکتری کزاز یا سایر باکتری­ها باشد. این مسئله می­تواند منجر به عفونت شدید و خطرناکی گردد. اگر اشیاء نوک تیز از راه کفش وارد شوند، این نوع زخم­ها، بیش از هر نوع زخم دیگری در معرض خطر عفونت جدی هستند.اگر در پی فرو رفتن یک شیء نوک تیز در بدنتان زخمی سوراخ ایجاد شده، خونریزی را متوقف کنید، و در صورت نیاز، بر روی سوراخ یک گاز استریل یا پارچه تمیز گذاشته و آن را فشار دهید. سپس برای پیشگیری از عفونت با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک­ترین مرکز اورژانس بروید. اگر خونریزی جزئی است، برخی از پزشکان توصیه می­کنند بگذارید مدتی کوتاه از زخم خون بیاید تا به قول معروف، زخم شسته شود. اما معلوم نیست که این کار خطر عفونت را کاهش دهد. 

آسیب­های بافت نرم

در آسیب­های وارده بر بافت نرم، پوست، همین طور نسوج زیر آن مثل عضله، ساختارهای نگهدارنده آن و عروق خونی صدمه می­بینند. چنین آسیب­هایی ممکن است هنگام تصادف، در اثر بریدگی ناجور، هنگام جدا شدن پوست از نسوج زیرین یا وقتی پوست به شدت پاره می­شود، رخ دهند. آسیب­های بافت نرم نیاز به مراقبت­های پزشکی ویژه­ای دارد. برای بند آمدن خونریزی فشار مستقیمی بر زخم وارد آورده و فورا از اورژانس تقاضای کمک کنید. 

زخم­های شکم

به دلیل احتمال آسیب رسیدن به اعضاء داخلی، هر گونه زخمی که دیواره شکم را سوراخ کند، آسیبی بالقوه خطرناک قلمداد می­شود. اگر شما یا فردی که همراه شماست دچار چنین زخمی بر روی شکم شدید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.قبل از حرکت دادن فردی که از ناحیه شکم زخمی شده، او را به پشت بخوابانید. اگر هیچ یک از اعضاء داخلی از سوراخ زخم بیرون نزده. با استفاده از یک گاز استریل یا پارچه تمیز بر روی زخم فشار وارد کنید تا خونریزی متوقف شود. وقتی خونریزی متوقف شد، ناحیه آسیب دیده را باندپیچی کنید. اگر اعضاء داخلی جا به جا شده­اند، هرگز سعی نکنید آنها را به جای اول بازگردانید. فقط محل آسیب را به کمک پارچه یا گاز بپوشانید.     نقاط فشار بر شریان      برای بند آوردن خونریزی، به کمک گاز استریل یا پارچه تمیز، فشار مستقیمی بر زخم وارد کنید.چنانچه با وجود اعمال فشار مستقیم بر زخم، خونریزی همچنان ادامه دارد، ضمن ادامه دادن این فشار مضاعفی را بر نزدیک­ترین شریان اصلی بین قلب و ناحیه آسیب دیده وارد کنید.

واکسیناسیون کزاز یک بریدگی، له شدگی، گاز گرفتگی یا هر زخمی، حتی اگر جزئی باشد، می­تواند منجر به کزاز گردد، که چند روز یا حتی چند هفته بعد از ایجاد زخم ظاهر می­شود. کزاز، که گاهی به آن تتانوس یا قفل شدن فک هم می­گویند، باعث سفتی عضلات فک و سایر عضلات بدن می­گردد. دیگر نشانه­های آن ممکن است شامل: تشنج و مشکلات تنفسی باشند. این بیماری، در مواردی فرد را به کام مرگ فرو می­برد.میکروب کزاز معمولا در خاک یافت می­شود اما ممکن است در هر جای دیگری هم باشد. اگر اسپور آنها وارد زخم شده و در شرایط عاری از اکسیژن قرار گیرند، تکثیر پیدا کرده و سنی تولید می­کنند که عملکرد اعصاب کنترل کننده عضلات را مختل می­سازد. برای اطلاعات بیشتر در مورد کزاز به فصل ۲۰ مراجعه شود.واکسیناسیون کزاز برای همه الزامی و مهم است. واکسن کزاز، در بچه معمولا به شکل یک واکسن تلفیقی یا سه گانه دیفتری-کزاز-سیاه سرفه (DTaP) زده می­شود. بزرگسالان معمولا هر ۱۰ سال یکبار نیاز به دوز یادآور با تقویت کننده کزاز دارند. در مواردی که دچار یک زخم عمیق یا کثیف شده­اید و از تاریخ تزریق آخرین دوز واکسن نیز بیش از ۵ سال می­گذرد، می­توان تزریق یک دوز دیگر از این واکسن را مد نظر قرار داد. دوز یادآور را باید در اسرع وقت پس از آسیب، تزریق کرد.اگر قبلا واکسیناسیون کزاز را انجام نداده­اید، پزشک برای شما ایمونوگلوبولین کزاز (تتابولین) تجویز خواهد کرد. این آمپول یک مصونیت فوری علیه این بیماری در شما ایجاد می­کند که البته فقط برای چند هفته دوام می­آورد. آنتی بیوتیک­های مختلفی برای نابودی باکتری کزاز در دسترس است، اما بهترین اقدام پیشگیرانه، مراقبت صحیح از زخم و تزریق دوز یادآور واکسن یا آمپول ایمونوگلبولین کزاز می­باشد.

 

خونریزی از روزنه­ های بدن

خونریزی از منافذ یا روزنه­های بدن می­تواند ناشی از یک آسیب یا بیماری داخل باشد. خونریزی داخلی ممکن است در اثر آسیب­های به ظاهر سطحی ایجاد شود. مثلا، وارد آمدن یک ضربه به سرکه منجر به خونریزی ناچیزی از پوست یا زیر پوست می­شود، ممکن است خونریزی داخلی بسیار خطرناک­تری را در پی داشته باشد. در برخی مواد، آسیب داخلی ممکن است تظاهر خارجی مثل خونریزی نداشته باشد. در مواردی هم، شخص آسیب دیده ممکن است خون استفراغ کند یا از دهان و بینی­اش خون جاری شود.اگر فردی دچار آسیب­هایی مثل زمین خوردن (سقوط از ارتفاع) یا تصادف اتومبیل یا ضرب و شتم شده، احتمال خونریزی داخلی در او وجود دارد. 

استفراغ خونی

استفراغ خونی ممکن است حاصل آسیب یا بیماری حلق، مری، معده یا بخش ابتدایی روده باریک (دوازدهه) باشد.در چنین مواقعی فورا به اورژانس زنگ بزنید. در مدتی که منتظر رسیدن کمک هستید، در صورت امکان، شخص مورد نظر را روی زمین خوابانده و پاهای او را بالا نگه دارید. بیمار نباید چیزی بخورد یا بنوشد-حتی اگر از تشنگی شکایت دارد. غذا یا مایعات می­توانند، اوضاع را وخیم­تر سازند. 

سرفه­ های خونی

وقتی شخصی همراه سرفه، خون بالا می­آورد، منشاء خون معمولا ریه­ها یا نای می­باشد. این خون به طور معمول کف آلود و به رنگ قرمز روشن است.برخی از علل احتمالی سرفه یا خلط خونی عبارتند از: عفونت برونش (نایژه) یا ریه، لخته خون در ریه، آسیب غیرنافذ به قفسه سینه یا سرطان ریه. 

تشخیص خونریزی داخلی

هنگامی که فرد صدمه ای می بیند، ممکن است بلافاصله نتوان تشخیص داد که وی دچار خونریزی داخلی شده است یانه. در صورت مشاهده هر یک از علایم یا نشانه های زیر احتمال خونریزی داخلی را در نظر بگیرید.

• خونریزی از گوش، بینی، مقعد یا مهبل
• استفراغ یا سرفه خونی
• خون مردگی در گردن، قفسه سینه یا شکم
• زخم هایی که جمجمه، قفسه سینه یا شکم را سوراخ کرده اند.
• درد لمسی شکم، احتمالاً همراه با سفتی یا انقباض عضلات شکم
• شکستگی ها

خونریزی داخلی ممکن است با شوک همراه باشد. چنانچه حجم خون بدن کاهش پیدا کند، شخص دچار ضعف، دلواپسی و عطش می شود. به علاوه، پوست حرارت خود را ممکن است از دست بدهد. سایر علائم و نشانه های شوک ناشی از خونریزی داخلی عبارتند از: تنفس تند و سطحی (کم عمق)، نبض سریع و ضعیف، لرزیدن و بی قراری. در صورتی که فرد بایستد یا حتی در وضعیت نشسته ممکن است از حال برود و غش کند، اما چنانچه خوابانده شود، خیلی زود به حالت طبیعى باز می گردد. بالابردن پاهای بیمار هم به این قضیه کمک می کند.اگر مشکوک به خونریزی داخلی هستید، فورا از اورژانس تقاضای کمک کنید. سعی کنید بیمار را بی حرکت نگه دارید و دگمه های لباسش را در ناحیه گردن و قفسه سینه باز کنید. در صورتی که خونریزی داخلی در یکی از اندام ها باشد، خونریزی را با اعمال فشار مستقیم بر ناحیه آسیب دیده یا فشردن شریان اصلی بین قلب و ناحیه شکسته یا دچار خون مردگی، متوقف سازید.چنانچه میزان خون دفع شده با سرفه، بسیار زیاد است از اورژانس تقاضای کمک کنید. در مدت زمانی که منتظر رسیدن کمک هستید، سر مریض را کمی بالاتر نگه داشته و چند بالش زیر آن بگذارید. دگمه های پیراهن بیمار را در نزدیکی گردن و قفسه سینه باز کنید. اگر مریض از تشنگی شکایت دارد، میتوانید مقادیر کمی یخ خرد شده به او بدهید.

خونریزی از مقعد

خونریزی از مقعد ممکن است، علل مختلفی داشته باشد. بواسیر می تواند باعت ظهور خون قرمز روشن در لگن دستشویی یا کاغذ توالت شود. مدفوع سیاه و قیری رنگ، مدفوع آلبالویی رنگ یا رگه هایی از خون قرمز روشن در مدفوع حکایت از خونریزی در قسمت های فوقانی دستگاه گوارش دارند. اگر بدون علت مشخصی دچار خونریزی مقعد شدید، به دپزشک مراجعه کنید و اگر میزان این خونریزی متوسط تا شدید است، از اورژانس کمک بگیرید. 

خونریزی از مهبل

خونریزی از واژن یا مهبل، بخشی طبیعی از فرایند قاعدگی در زنان است. امّا خونریزی از واژن ممکن است علامت طیف وسیعی از مشکلات زنان و سایر بیماری نیز باشد، چنانچه دچار هرگونه خونریزی غیرمنتظره از واژن شدید به پزشک مراجعه کنید. و اگر در خلال حاملگی متوجه خونریزی واژن شدید، بلافاصله نزد پزشک بروید. 

خون در ادرار

ادرار خونی می تواند، پدیده هراس انگیزی باشد، زیرا این گونه به نظر می آید که شما دارید خون خالص دفع می کنید. در واقع مقادیر نسبتاً اندک خون قرمز روشن در لگن توالت ممکن است رنگ کلی ادرار موجود در لگن را خونین کند، امّا به احتمال قوی مقدار خون دفع شده از شما نسبتاً ناچیز بوده است. برای تعیین علت این خون، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. 

خون دماغ

خون دماغ پدیده شایعی است که معمولاً به صورت خونریزی ناگهانی از یک سوراخ بینی مشاهده می شود. ممکن است در اثر صدمه به بینی، تنفس هوای خشک، حساسیت، یا بدون دلیل مشخصی روی دهد. اکثر خون دماغ ها از تیغه بینی نشات می گیرند، یعنی غضروفی که حفره های بینی را از هم جدا میسازد و سطح آن را عروق خونی شکنندهای پوشانده است. این نوع خون دماغ معمولاً جدی نیست و به راحتی بند می آید. در برخی از افراد، ممکن است خون دماغ از قسمتهای خلفی بینی نشات بگیرد که شیوع کمتری داشته و البته به راحتی هم بند نمی آید. برای بند آوردن خون دماغ:

1. بنشینید یا بایستید وضعیت ایستاده، باعث کاهش جریان خون به وریدهای بینی می شود. سرتان را عقب نبرید یا چیزی داخل بینی فرو نکنید.
2. با انگشت شست و سبابه بینی خود را بگیرید و با دهان نفس بکشید. ۵ الی ۱۰ دقیقه در این وضعیت بمانید. با این کار باید خون دماغ بند آید.
3. اگر خون دماغ بند آمد، لزومی نیست به پزشک مراجعه کنید. اما اگر کنترل خونریزی مشکل است، حتما از اورژانس تقاضای کمک کنید.