هر ساله دهها هزار انسان در انتظار پیوند عضو هستند برخی در انتظار پیوند قرنیه هستند تا بتوانند دنیا را ببینند. برای برخی دیگر پیوند یک موضوع مرگ و زندگی است. مثل اهداء قلب یا کبد. ولی با این حال، هر ساله شمار اعضاء اهداء شده تنها کسری از این نیاز را برآورده میسازد.شبکه متحده اشتراک اعضاء یا اصطلاحاً یونس (UNOS)
[1] ، سازمانی که وظیفهاش سازماندهی امور مربوط به اشتراک اعضاء است، بر این باور است که هرچه درک مردم از فرایند اهداء بالاتر برود، تمایل آنها به اهداء عضو بیشتر خواهد شد.
سازمانهای امدادرسانی
چنانچه شما فعالیتهای روزانه خود را انجام میدهیدف فکر کردن راجع به پایان زندگی کار سادهای نخواهد بود. همچنین بحث و گفتگو راجع به موضوعات مربوط به مرگ یا حالت احتضار خود یا یکی از عزیزانتان کار دشواری است. امّا، سازمانهایی وجود دارند که با هدف کمک به مردم، در حل مسائل مربوط به پایان زندگی طراحی و تأسیس شدهاند.مثلاً، مرکز اخلاق و زندگی میدوست(
MBC)
[2] کتابی منتشر کرده است که حاوی سؤالاتی است. افراد باید به سؤالات بیاندیشند، پاسخ دهند و با اعضاء خانواده راجع به آن بحث و گفتگو بپردازند. برنامه این مرکز، موسوم به "مکالمات هدفمند" به هدف کمک به افراد و خانواده آنها در انجام گفت و گوهای معنادار و عاقلانه همزمان با تصمیمگیریهای عملی درمورد موضوعات پایان زندگی، طراحی شده است. در این کتاب تمرین، همه چیز پیدا میشود از انعکاس روابط شخصی و باورهای مذهبی تا موضوعات اختصاصیتر و عملیتر مثل اینکه ممکن ست روزی شما از غذا، آب، یا هر چیز ضامن حیات و نجات دهنده زندگی امتناع ورزید. این کتاب حتی به شکل وسیع به موضوع خواستنام حیات هم میپردازد و فرمهایی را در اختیار شما میگذارد تا در صورت تمایل از آنها استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به این مرکز به قسمت منابع و مآخذ کتاب مراجعه کنید.
چه کسی میتواند اهداء کند؟
همه، از جمله نوزادان میتوانند عضوی از بدن خود را اهداء کنند و محدوده سنی هم، برای بزرگسالان وجود ندارد. حتی سالخوردگان هم اغلب در لیست اهداء کنندگان قرار میگیرند. به علاوه، ابتلا به یک بیماری، ضرورتاً بدان معنا نیست که شما نمیتوانید عضو اهداء کنید. در واقع هنگام مرگ، کارشناسان خبره پزشکی تعیین خواهند کرد که آیا عضو اهدایی شما قابل استفاده است یا نه. اهداء در اکثر مذاهب بلامانع است و گاهی این عمل مورد ستایش قرار گرفته.پیوند اعضاء به جز در بیمارستان معتبر و بزرگ در بقیه مراکز زیاد شایع نیست. با این حال طبق قانون، همه بیمارستانها موظف هستند بستگان یک دهنده بالقوه را از سازمان
UNOS که در سال ۱۹۸۴ براساس قانون ملّی پیوند اعضاء بنیانگذاری شد، مطلع ساند.
UNOS، شبکه کامپیوتری گستردهای از افراد نیازمند به عضو اهدایی در اختیار دارد.
عمل اهداء عضو
برخی افراد نگرانیهایی در رابطه با عمل اهداء عضو دارند. آنها نگرانند مبادا در شکل ظاهری بدنشان تغییراتی ایجاد شود یا سلامتیشان با این کار به خطر بیفتد.اهداء عضو تناسب اندام و ظاهر شما را خراب نمیکند. در واقع عضو مورد نظر با عمل جراحی برداشته میشود درست مثل عملی که برای برداشتن کیسه صفرا یا آپاندیس انجام میشود. وقتی شخصی وصیت کرده است که پس از مرگش اعضاء او را اهدا کنند، این عمل تنها زمانی صورت میگیرد که همه تلاشها برای نجات جان او به نتیجه نرسیده و مرگ او از لحاظ حقوقی تأیید شده باشد. متخصصانی که اعضاء اهدایی را برای پیوند برمیدارند، همان دکترهای معالج بیمار نیستند.اعضایی را که میتوان از بدن یک فرد برداشت و به بدن فرد دیگری پیوند زد عبارتند از: قلب، کلیه، لوزالمعده، ریه، کبد، روده و چشم؛ و نسوجی که میتوان اهداء کرد شامل؛ پوست، استخوان، دریچههای قلبی و تاندونها هستند.
چه کسی عضو یا بافت اهدایی را دریافت میکند؟
یک باور عامیانه که به راحتی نمیتوان آن را از بین برد، این است که افراد پولدار و معروف درصدر لیست پیوند عضو قرار میگیرند، امّا واقعیت آن است که اختصاص عضو و سیستم توزیع عضو با ثروت و موقعیت اجتماعی افراد، بیگانه است. زمان لازم برای دریافت یک پیوند به چند عامل بستگی دارد، از جمله: گروه خون، مدت زمان انتظار در لیست پیوند، شدت بیماری و دیگر معیارهای پزشکی.
UNOS هیچگاه عواملی مثل نژاد، جنسیت، سن، درآمد، یا وضعیت تأهل را برای پیوند عضو درنظر نمیگیرد.
چگونه میتوان یک اهداء کننده شد؟
اگر مایلید، پس از مرگ، اعضاء بدن خود را اهداء کنید، این مسئله را در وصیتنامه یا خواستنامه خود ذکر کنید. در برخی ایالات امریکا، این امکان وجود دارد که شما تقاضای خود را بر روی گواهینامه رانندگی ثبت کنید. امّا اگر شما این هر دو اقدام را انجام دهید، باز بحث و گفتگو راجع به این مسئله با اعضاء خانواده بسیار حائز اهمیت است. در واقع، برداشتن اعضاء بایستی در فاصله کوتاهی پس از مرگ صورت گیرد، و از اینرو اغلب خانوادهها فرصت کافی برای تصمیمگیری در مورد اهداء اعضاء عزیز از دست رفته خود را ندارند. آگاهی و اطلاع از خواستههای فرد متوفی از قبل، تصمیمگیری را آسانتر خواهد ساخت.