تکامل شخصیت کودک شما به همان اندازه مهم است که تکامل جسمانی او در طول سال های پیش از مدرسه، مسائلی بروز می کند که می تواند بر نحوه برخورد کودک با شما و دیگران تأثیرگذار باشد. تکامل روانی و اجتماعی کودک خیلی سریع اتفاق می افتد. تغییرات شگرفی در توانای او برای استدلال، یادگیری، عملکرد اخلاقی، تبعیت هوشمندانه از مقدرات و تعامل با بالغین و سایر کودکان رخ می دهد. بسیاری از این تغییرات ممکن است برای شما به عنوان یک پدر یا مادر حیرت انگیز یا تی تکان دهنده باشد، از همین رو بد نیست اطلاعاتی راجع به سیر طبیعی این وقایع داشته باشید.
تغییرات طبیعی
به خاطر داشته باشید که تکامل رفتاری در هیچ کودکی از یک جدول زمانی ثابت پیروی نمی کند. هر کودکی با دیگری متفاوت است و لاجرم براساس جدول تکاملی خود پیش می رود. اگر فکر می کنید در تکامل کودک شما اشکالی وجود دارد. با پزشک کودک خود مشورت کنید.
کنار آمدن با بچه کله شق و لجباز
در سنین پایین، بچه ها از دوره ای گذر می کنند که نه، واژۀ مورد علاقه آنها است. مهم نیست که شما چه چیزی به بچه می گویید، اکثر اوقات پاسخی که از او می گیرید فقط یک نه آبدار است. شما از دختر کوچولوی خود می پرسید "می خوای توی وان بمونی؟" و او پاسخ می دهد "نه". "خب، پس می خوای از وان بیای بیرون؟" "نه"/کج خلقی و کله شقّ از بخش های طبیعی رشد و نمو بچه به شمار می آیند. اگر این گونه به نظر می آید که کودک قصد تحریک شما را دارد، حقیقتاً این طور نیست. این اقدام تنها گامی است از یک مسیر طولانی برای رسیدن به استقلال.گذر از این مرحلۀ گهگاه مشکل رشد، نیاز به صبری زیاد و طبعی شوخ گرا دارد. اگر شما پدر یا مادر بچه ای در اوج دوران لجبازی و کله شقی هستید، به خاطر داشته باشید که هر پدر یا مادری این روزها را تجربه بعدها با خنده ان را در ذهن مرور خواهد کرد.رعایت نکات زیر، این مسیر را کمی هموارتر خواهد ساخت:
- رفتار منفی کودکتان را خیلی جدی نگیرید و خیلی هم از ان آزرده خاطر نشوید.
- به خاطر نه گفتن بچه را تنبیه نکنید.
- به کودکتان چند گزینه بدهید: "می خوای شلوار قرمزه رو بپوشی یا سبزه رو؟" امکان انتخاب به او دادن باعث می شود احساس آزادی و کنترل پیدا کند و احتمال همکاری او را بیشتر خواهد کرد. البته مواظب پرسش هایی که تنها یک جواب قابل قبول دارند باشید. اقلاً هنگام خواب، چنانچه قصد بیدار نگاه داشتن بچه را ندارید از او نپرسید، می خواهد بیدار بماند یا بخوابد.
- به کودکتان بین فعالیت ها، فرصت گذار بدهید، اگر مثلاً بچه در پارک سرگرم شده ولی دیگر وقت رفتن است، به او فرصت کافی بدهید: "سه بار دیگر می تونی از سرسره بیای پایین، بعدش دیگه باید بریم خونه".
- با بچه خیلی مقرراتی برخورد نکنید. کودکان در این سن و سال قادر نیستند لیست بلند بالایی از قواعد و مقررات را اجرا کنند. از بگومگو و دعوا راجع به چیزهای بی اهمیت خودداری کنید و ببینید در کدام موقعیت ها دعوا کردن بچه واقعاً فایده دارد. اطمینان حاصل کنید که کفّۀ تعاملات و همکاری های روزانه با بچه به سمت مثبت باشد نه منفی.
- سعی کنید خودتان هم از گفتن کلمۀ نه اجتناب کنید. مگر نمی خواهید بچه به شما به عنوان یک فرد مقبول و الگو نگاه کند؟
در طول سال های ابتدایی زندگی، کودکتان را همراهی کنید. راجع به علایق او بحث و گفتگو کنید و در مسائل معمولی و پیش افتاده با او همکاری کنید. خطوط ارتباطی که شما در این سال های بسیار حساس بین خود و کودک باز می کنید، در سال های آتی هنگامی که در موضوعات رفتاری و شخصیتی قصد کمک به وی را دارید، ارزش قوی فوق العاده خود را نشان خواهند داد.
